10-8-‘21. Valkenburg (aan de Geul) - Schijndel. 120 km

 STOM!!!

- dat de wind (gister pal tegen) toch weer gedraaid was. 

- dat bergje af zo veel sneller gaat dan bergje op.

- dat als je -zelfs met electrische fiets- met 7 km/uur bergje op gaat (ja ik weet het - ik word nog net niet ingehaald door wandelaars), dat er dan maximum snelheid met koeieletters op de weg staat dat je niet harder dan 30 km mag. HOE DAN??

- dat als je net lekker bergje af gaat, er dan snelheidsborden staan van max 30 km. (Geld vast niet voor fietsers - toch?)

- dat je ingehaald wordt door hoogbejaarden op electrische fietsen die maar 20 km per dag fietsen dus je lekker met hun standje ‘power’ voorbij razen

- dat als je net lekker bergje af gaat moet remmen voor een voorrangskruising

- dat als je net lekker bergje af gaat je zelf opeens rechts af moet

- dat er ontzettend veel rotondes of fietsoversteekplaatsen zijn waar fietsers geen voorrang hebben

- dat auto’s je nog even inhalen en dan voor je neus rechts af slaan

- zadelpijn

Zo. Dit waren zo mijn overpeinzingen van vandaag.En als je je gaat afvragen waarom ik mezelf deze vakantie aan doe - nou - ik GENIET de hele dag. Toegeven - het allermeest als ik mijn eindbestemming bereikt heb.

Vandaag reed ik om 7.45 uur weg. De weersverwachting voor vandaag was ZW2-3 (dus geen volledige meewind die ik eigenlijk na gister verdiend had), 20 graden, half tot zwaar bewolkt maar droog.

Ik wilde eerst nog even door Valkenburg. Dat had ik gisteravond eigenlijk willen doen maar met die regenbuien was het echt geen doen meer. Nu was alles dus gesloten maar dat had wel als voordeel dat ik de stad bijna voor me alleen had. In elk geval nog geen toerist te zien. Ik fietste op mijn gemak door het centrum en had leuke doorkijkjes op de rivier de Geul;

Tijdens de overstromingen 3 weken geleden was Valkenburg de zwaarst getroffen gemeente in Limburg omdat de Geul dwars door de gemeente loopt. Met name in het centrum was de schade groot (geschat op 400 miljoen euro) en overal stonden nog schotten. Maar Valkenburg was blij dat de toeristen terug kwamen en ik denk dat over een paar dagen de schotten ook weer weg kunnen. Hier zie je de schotten staan rechts en links van de stadspoort;

 

Dit is de Geulpoort; een van oorsprong middeleeuwse stadspoort die vanaf 1644 geleidelijk gesloopt werd, maar in 2014 heropgebouwd is.

De Berkelpoort;

Deze poort werd rond 1335 gebouwd. Nadat in 1672 de troepen van Willem III het kasteel van Valkenburg hadden opgeblazen, hadden de vestingwerken nauwelijks meer een functie en verdwenen deze gedeeltelijk. De Berkelpoort is in 1923 gerestaureerd. In 1977 bracht een houten loopbrug de oorspronkelijke poort (rechts) in verbinding met een woonhuis. Er volgden nog twee restauraties in 1995 en 2007 waarna de poort een dak kreeg en werd verhoogd met mergelblokken. 

De Grendelpoort;

 

Deze sterk gerestaureerde poort van Limburgse mergel werd ook omstreeks 1335 gebouwd.  Na een restauratie in 2010 werd een bronzen beeld geplaatst van een poortwachter (rechter foto) en een plaquette met de geschiedenis van de bewoners van kasteel Valkenburg. In 2013 werden er torenspitsen herplaatst. 

In het centrum ligt ook kasteel Den Halder;

Kasteel den Halder is ontstaan uit een middeleeuwse verdedigingstoren, die onderdeel was van de vestingwerken van Valkenburg. Hij werd gebouwd voor 1381. Het was lange tijd een bewoonde verdedigingstoren of donjon. Na verbouwingen in de 17e eeuw werd het een echt kasteel en is door diverse families bewoond geweest. Na de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel door de gemeente aangekocht en opgeknapt. Eerst zat er een streekmuseum in, daarna de provinciale VVV.

Vlak bij het kasteel ligt de H.H. Nicolaas en Barbarakerk;

 

Deze kerk werd voor het eerst genoemd in 1228. Van 1633 tot 1819 was de kerk simultaankerk voor zowel katholieken als protestanten. De kerk is vaak verbouwd en gerenoveerd door branden en oorlogsgeweld. Na de overstroming vorige maand stond er ongeveer 1.20 meter water in de kerk. Het is door vrijwilligers schoongemaakt.

Dit gebouw in het centrum is het Spaans Leenhof;

 

Het dankt zijn naam aan de historische grensconflicten aan het eind van de 80-jarige Oorlog tussen Spanje en de Republiek der Verenigde Nederlanden. Het gebouw werd in 1661 gebouwd als refugiehuis. Na particuliere bewoning is het sinds 1964 de zetel van ‘visit Zuid-Limburg’. Het bronzen kunstwerk op rechterfoto boven staat om de hoek van dit gebouw.

De ruïne van Kasteel Valkenburg kun je op een paar plaatsen in de stad al zien;

Hoewel ik wist dat hij nog niet open zou zijn, liep ik wel omhoog om te kijken of ik er nog iets meer van kon zien, al was het alleen de buitenkant;

 

De enige hoogteburcht van Nederland ligt op de Heunsberg en is waarschijnlijk rond 1075 gebouwd. Na diverse verwoestingen werd hij telkens opnieuw opgebouwd tot de laatste verwoesting in 1672. Maar de ruïne is nooit geheel afgebroken al werden de restanten regelmatig voor huizenbouw in Valkenburg gebruikt. Sinds 1967 is de ruïne een belangrijke toeristische attractie en een beschermd rijksmonument.

Ik had wel graag even de kasteel ruïne willen bekijken, en een mergelgrot. Ik had me niet gerealiseerd dat ik Valkenburg zo leuk zou vinden. Nog maar een keer terug komen met een kerstmarkt - over 5 jaar of zo als dat weer mag.

Als laatste bezocht ik de Lourdesgrot van Valkenburg, iets buiten de stad;

De grot is in een heuvelwand op de Cauber uitgehouwen in 1926 en is een kopie van de orginele grot van Lourdes, inclusief altaar en preekstoel. In 1929 werd in hardsteen een sacristie en een kiosk voor religieuze artikelen bijgebouwd en in 1934 werd het beeld van Bernadette Soubirous geplaatst.

Iets na 8.45 uur ging ik op pad naar mijn eerste stop; Sittard. Slechts 20 km fietsen maar de heuvel die ik gister met 48.3 km/uur af suisde moest ik nu toch weer op. Maar hierna ging het toch ook veel bergje af en het was vroeg op de ochtend windstil. Ook wel eens lekker voor de verandering. Ik kwam rond half 10 in Sittard aan. Eerst nog door Geleen dat ook nog sliep maar er best aardig uit zag. 

Ik merkte in Sittard al dat ik honger had. Ik heb zelden honger ‘s morgens en ik besloot dat het eerste bankje voor mijn ontbijt was. Maar nergens bankjes en terrasjes waren ook nog niet open. Het werd zelfs druilerig weer en ik trok mijn regenbroek toch maar aan want het zag er naar uit dat er toch wel een buitje zou kunnen vallen. In Sittard is best veel te zien, vooral als je van kerken houdt.

De Basiliek;

 

Deze kerk is in 1883 tot deze eretitel verheven als eerste Nederlandse kerk.

De Sint-Michielskerk of Peterskerk uit 1668;

Hier schuin tegenover staat een mooi vakwerkhuis op de Markt;

Op een gegeven moment zag ik een bordje richting ‘Toon Hermans Huis’ en ik bleek er vlak voor te staan. Het was echter geen museum maar een ontmoetingshuis voor kanker patienten. Omdat het er wel uitnodigend uitzag en ik een beetje nieuwsgierig was, liep ik naar binnen en maakte een praatje met de alleraardigste dame die daar de boel organiseert. Er blijken diverse Toon Hermans huizen in Limburg te zijn. Zij heeft dit eerste huis opgezet, en ze heeft deze naam gekozen omdat Toon Hermans een echte Limburger is en zijn vrouw Rietje ook aan kanker overleden is. Hij stemde toe zijn naam te verbinden aan deze organisatie en heeft, ondanks dat het hem zwaar viel, dit eerste huis geopend. Het lijkt me een geweldig initiatief en na het praatje mocht ik ook nog even gebruik maken van de toilet en at mijn ontbijt in de kleine tuin op met uitzicht op Toon;

Hierna stond er 40 km naar Weert op mijn programma. Ik stapte weer op de fiets en ik wilde niet wéér langs Maaseik dus koos een iets langere maar andere route dan gister. Zo zou ik ook nauwelijks door België hoeven en dat scheelt internetproblemen met mijn Google-maps.

Om 12 uur fietste ik opeens langs een pittoresk wit dorpje met busladingen toeristen. Ik keek eens goed; THORN! Daar had ik wel eens van gehoord. Het was eigenlijk te vroeg voor mijn lunch, maar ik besloot hier te pauzeren omdat er vast meer te beleven viel dan in Weert. Het was zo klein dat ik het bij het bestuderen van mijn route en inplannen van mijn pauzes over het hoofd gezien had op de kaart.

Thorn staat bekend als het Witte stadje. Het heeft rond de 2500 inwoners.

Rond 990 werd er een klooster gesticht voor benedictinessen. Deze abdij ontwikkelde zich tot een wereldlijke stift (een gebied waarover een abt, proost of bisschop als heer/vorst wereldlijke zeggenschap had). In het damesstift konden alleen ongetrouwde vrouwen uit de hoge adel intreden. Het stift groeide uit tot een klein zelfstandig vorstendom, het Abdijvorstendom Thorn. Dit was het kleinste soevereine staatje binnen het Heilige Roomse Rijk. Onder de Fransen kreeg Thorn zwaar te lijden. Toen kreeg Thorn ook zijn kenmerkende witte kleur. Nadat de adellijke dames in 1794 gevlucht waren, voerden de Fransen een belasting in op basis van de omvang van de ramen. De arme bevolking, vaak wonend in grote panden, die voorheen hadden toebehoord aan rijke lieden, kon deze niet opbrengen, dus metselden men de ramen dicht. Met het doel deze bouwsporen te verbergen, werden de huizen wit gekalkt. 

Ik zocht een gezellig terras waar ik binnen mijn batterij van fiets en telefoon op laadde. (de batterij van mijn Iphone gaat met Google Maps ook hard omlaag). Ik bestelde een heerlijk groene smoothy en daarna besloot ik de opladers te laten liggen in het lege restaurant (iedereen zat op het terras) een beetje verstopt achter een gordijn.

Als eerste bezocht ik de Sint-Michaëlskerk te bezoeken;

 

Dit kerkgebouw is de laatste 200 jaar een Rooms-katholieke parochiekerk maar was daarvoor de stiftskerk van de abdij van Thorn, een benedictijner rijksabdij voor adellijke dames (uit 975). De gotische kruisbasiliek is gebouwd rond 1150.

Je kunt de kerk als museum bezoeken en de inrichting van de kerk is uitgevoerd in barokstijl en de muren zijn wit geschilderd. 

 

 

Ik vond de kerk best mooi, vooral het hangende beeld (links onder) vond ik zeer apart. Het is een Marianum; een beeldhouwwerk bestaande uit twee ruggelings tegen elkaar geplaatste Mariabeelden. Als je goed kijkt zie je op de foto rechts onder het beeld ook hangen (midden voor  onder het orgel); dit is de andere kant van het beeld.

Links boven een foto van het barokke zij-altaar.

Rechts boven is een foto van het barokke hoofdaltaar, afkomstig uit de Roermondse kartuizerkerk en in 1785 verworven uit het opgeheven klooster en hier neer gezet. Op het centrale paneel is de aanbidding door herders afgebeeld. Links en rechts de apostelen Petrus en Paulus.

Via een barokke trappartij (kun je beetje van zien op foto rechts boven) kom je in enkele representatieve ruimtes, waaronder de kapittelzaal waar het adellijk stift vergaderde;

 

Aan het hoofd van de stiftgemeenschap stond de vorstin-abdis, die formeel het bestuur over zowel het stift als het vorstendom Thorn uitoefende. Zij moest deze macht echter delen met het kapittel (letterlijk; hoofdstuk; verwijst naast de hoofdstukken van de kloosterregel). Het kapittel was het centrale bestuursorgaan van het stift, dat onder meer de vorstin-abdis koos en bestond uit maximaal zes kanunniken en maximaal twintig stiftsdames. Zij ontvingen allemaal een ruime toelage uit de rijke inkomsten van het stift. 

Hierachter waren de archiefkamer en een ruimte met rijk geborduurde goudbrokaten paramenten uit 1700;

   

Vaak was de stof eerst als robe gebruikt door adellijke dames en na gebruik per testament aan kerken geschonken waarna er priesterkleding van gemaakt werd.

Hieronder was de Torenonderbouw, het oudst bewaard gebleven bouwdeel van de Thornse Stiftkerk en dateert uit 1125;

Het torenuurwerk links dateert uit het begin van de 16e eeuw. Het is tot 1950 in gebruik geweest. Aan de muur hangt de koperen torenhaan uit de 18e eeuw. De balken eronder komen uit het traptorentje en dateren uit 1456. Ik las vandaag dat ik nog een bijzondere mummie heb gemist. Jammer. Ik hou wel van mummies. 

Hierna liep ik de kerk uit en buiten maakte ik nog een foto van een andere kant;

Met je rug naar de kerk een foto van de straat, met aan het eind het (streek)Museum van Thorn;

Het museum bevat voorwerpen die betrekking hebben op de geschiedenis van Thorn, het leven van de adellijke dames en archeologische munten. De maquette van het stadje vond ik het interessantste;

Kunstenaar Frans van den Berg en maquettebouwer Theo van der Linden hebben hier bijna acht jaar aan gewerkt!

Ook deze voorraadkruik uit circa 700 - 250 jaar v. Chr. vond ik indrukwekkend. Er zijn maar weinig potten in complete staat aangetroffen. Deze voorraadpot werd in de grond ingegraven en is daarom vrij compleet gebleven.

Hierna werd het tijd om weer door te fietsen. Ik schoot niet echt op vandaag maar had wel veel gezien. Ik had nog ruim 70 km voor de boeg en het liep al bijna tegen 14 uur. 

Ik vertrok uit een warm en zonnig Thorn maar voor ik 10 km verder was, hingen er aan weerszijden dreigende donkere wolken. Ik kwam langs een fruitschuur en ik besloot eens te kijken of ze hier soms kersen verkochten, maar ze hadden die helaas niet. Wel prachtige grote aardbeien en toen kocht ik die maar. Tevreden wilde ik de deur uit lopen naar mijn fiets; was het opeens gaan regenen, en niet te zuinig ook. Ik rende even naar mijn fiets om de tassen goed dicht te doen en mijn regenkleding op te vissen, en besloot hierna de bui maar even af te wachten in de fruitschuur. Ik at de hele doos aardbeien op en daarna was het nog steeds ontzettend aan het regenen. Ik besloot een 2e doos te kopen en die ook maar op te eten, hoefde ik gelijk niet meer te lunchen. Nou, ik moet toegeven dat die 2e doos wel een beetje te veel was maar aardbeien in een fietstas overleven het niet dus ik at dapper door. Maar de regen hield nog steeds niet op en toen ik buienradar checkte, dezelfde buienradar die vanochtend nog een droge dag had voorspeld, gaf nu de hele middag plensbuien aan. De mensen in de fruitstal raadde me aan om in Weert op de trein te stappen tot Eindhoven maar daar had ik helemaal geen zin in. Dat gesleep met die fiets over het station en je mag ook niet in elke trein een fiets meenemen. Ik trok mijn regenkleding maar aan en besloot toch op weg te gaan. 

Toen ik op de fiets stapte, was de ergste hevigheid afgenomen, maar toch bleef het de rest van de middag regenen tot 5 km voor Schijndel.

Hier had ik een airbnb geboekt in het huis van een 81 jarige gepensioneerde hoofdonderwijzer, die al 4 jaar weduwnaar was en al een poos zijn logeerkamers verhuurde. Toen ik tegen 18 uur daar aan kwam, bleken mijn spullen toch redelijk droog uit de fietstassen te komen. De meneer vertelde dat het de hele dag droog geweest was in Schijndel!

Het was een alleraardigste meneer die dol was op een praatje dus er zat niets anders op dan mijn avondeten uit te stellen en te luisteren wat hij allemaal in 80 jaar beleefd had in Schijndel. Gelukkig speelde PSV om 19.30 uur dus toen kon ik met mijn avondeten ontsnappen naar mijn kamer. Ik nam een lekkere warme douche na het eten, las nog een beetje en ging vroeg slapen.

.