Het Grachtenmuseum aan de Herengracht 386 is een 8 jaar oud museum waarin het ontstaan en de hedendaagse geschiedenis van de grachtengordel wordt verteld.
Eerst kom je in een kamer waar de oude stadskern als maquette is nagemaakt en wordt er verteld hoe Amsterdam, zeker vanaf het begin van de Gouden Eeuw, steeds meer uit zijn voegen barstte.
Dat Amsterdam in de middeleeuwen veel te lijden had werd zeer plastisch weergegeven;
Hierna kwamen we in een kamer met een heleboel stadsplattegronden aan de muur, waarin werd uitgelegd hoe de raadsleden de uitbreiding hebben bedacht en gerealiseerd.
In de volgende ruimte stonden een paar houten maquettes en werd er verteld hoe de grachtenpanden en de grachten gemaakt werden. Met mankracht heipalen in de bodem rammen en er werd uitgelegd dat de basis van de meeste huizen uit hout bestaat met de zijmuren van steen zodat eventuele branden niet gelijk alles plat zouden leggen.
Hierna kwam je in een kamer met een enorm 'poppenhuis' in de vorm van het grachtenpand waarin het museum gevestigd was.
De kamers waren ingericht in de stijl van diverse bewoners die het pand na 1681 bewoond hebben. Projectie zorgden voor 'bewegende poppen';
Om het enorme poppenhuis stond een muurschildering van diverse huizen aan de grachten, en in bijna alle huizen waren kijkgaatjes gemaakt waar je de inrichting kon bekijken van het betreffend pand, met hieronder de naam en de geschiedenis van elk pand, in het kort;
Het was bijzonder leuk gedaan allemaal. Je mocht in elke kamer met maximaal 4 personen, dus zeer Corona proef, en je kreeg een audio-apparaatje mee waarmee van alles verteld werd. Wij vonden dit museum echt een aanrader en het liep ook vlotjes door.
Hierna bekeek ik de website van de Hermitage maar het bleek dat er geen timeslots meer te boeken waren voor dit museum, dus besloten we naar de Joods-Portugese synagoge te gaan. Lilith en ik hebben zowel in Amerika als in onze Balkan vakantie geprobeerd een synagoge van binnen te bekijken maar het strandde steeds op achterlijk hoge entree prijzen, 'gesloten wegens verbouwing', of dat een klein onooglijke synagoge inmiddels tot een miezerig museum was verbouwd.
Terwijl we op de fiets naar de synagoge reden, verheugden we ons erop dat het nu eens WEL zou gaan lukken!
Echter, toen we voor de synagoge stonden, bleek de synagoge net een half uur geleden gesloten te zijn wegens Rosj Hasjana - morgen zou het Joodse nieuwjaar beginnen waarvoor de synagoge feestelijk versierd zou worden. GRRR!!!
We konden wel het Joods Historisch museum in, gevestigd in een voormalige synagoge, waarin een beeld werd gegeven over het Joodse leven in ongeveer de laatste 4 eeuwen in Amsterdam. Op de begane grond is een tentoonstelling gewijd aan Joodse religie en tradities. Op de 2e etage kon je lezen over Joden in de 20e eeuw en de jodenvervolging in Amsterdam.
Hoewel de expositie in een grote synagoge gehouden werd, was dit niet wat we wilden zien; een ECHTE synagoge die nog als zodanig in gebruik is. Een volgende keer in de herkansing dan maar...
Hierna had Lilith wel genoeg musea gezien voor 1 dag, maar we waren vlak bij de Oude Kerk, het oudste gebouw van de stad - uit 1306. Ik kreeg haar nog zo gek om daar nog even heen te fietsen, en dit was een hele goede 'goedmaker' voor de synagoge teleurstelling.
De Oude Kerk was gestart als een kleine houten kapel en ontwikkelde zich door de eeuwen heen als een zeer indrukwekkend gebouw. (Het huidige gebouw is tussen 1884 en 1887 gebouwd). De kerk was van oorsprong rooms katholiek, en gedoopt tot Sint Nicolaaskerk, de beschermheer van de stad Amsterdam, van zeelieden en van prostituees.
De Beeldenstorm van 1566 vernielde de altaren, schilderijen en heiligenbeelden bijna totaal.
In 1578 werd het katholieke stadsbestuur afgezet en werd het een protestantse kerk.
Tussen 1584 en 1611 mochten kooplieden beurs in de kerk houden. Hierna vonden er vergaderingen van de kerkenraad plaats.
De constructie van de kerk, met fraai houten tongewelven, is bewust licht gehouden omdat de fundering primitief was. In de 20e eeuw is de kerk langdurig gerestaureerd.
Het enorme huidige hoofdorgel stamt uit 1965;
Sinds 2016 is de Oude Kerk, naast de kerkelijke functie die het gebouw nog steeds heeft, een museum met wisselende tentoonstellingen. De huidige tentoonstelling zou gaan over 'leven na Corona' maar we konden daar niets van vinden...
We hebben er ook niet echt hard naar gezocht; de vloer had onze volle belangstelling!
De hele vloer was bezaaid met grafstenen, zij aan zij.
Tussen 1300 en 1865 zijn ongeveer 10.000 mensen begraven in de kerk. Sommige grafstenen hebben teksten met de namen van de personen die eronder liggen. De meeste zerken hebben echter alleen maar een nummer of is de tekst onleesbaar uitgesleten. Onder de vloer zijn ongeveer 4 lagen met graven.
6000 grafgegevens zijn bekend, onder wie de echtgenote van Rembrandt. We stuitten ook op het graf van admiraal Abraham van der Hulst, een zeeheld die gesneuveld is bij een zeeslag met Engeland in 1666. Hij scheen een geliefde kapitein te zijn geweest en boven zijn zerk is een heel monument gemaakt;
Wie weet... een voorouder van Lilith?
Op de plaats waar rond 1300 een altaar stond, is in de grond een primitieve grafkist gevonden - een zogenaamd boomkistgraf, het vroegst bekende graf van een Amsterdammer. Er was 1 graf open, de foto heeft erge weerspiegelingen maar we zagen duidelijk een schedel (midden boven) en wat beenderen;
Na november 1865 is er niemand meer begraven wegens verbod op grafplaatsen in een kerk.
Lilith verwonderde zich over de korte afmeting van elke grafzerk. Maar toen ze er op is gaan liggen moest ze toegeven dat het toch wel paste;
