Sushi eten met Jillis

Jillis en ik zijn de sushi liefhebbers in ons gezin. Ik koop ze hier regelmatig op zondag bij de supermarkt, voor onze lunch. Dan zijn ze natuurlijk niet zo lekker als bij de Japanner, maar wel dichtbij en spotgoedkoop en daardoor een goede 2e keus.

Zodra Peter en Lilith eens samen niet mee eten, grijpen wij onze kans en gaan we samen naar de Jap. Het leukste vindt Jillis de restaurants waar de sushi op een smalle lopende band door de hele zaak beweegt. De bar en alle tafeltjes staan aan die band, waar de sushi per stuk, per 2 of per 4 op een afgedekt bordje langs komt. De kleur van het bordje geeft de prijs aan.

Vorige week donderdag was Lilith bij een vriendin en Peter op reis; dus wij naar Holland village. Dat is een buurtje met een markt, een winkelcentrum en een rijtje restaurants bij ons om de hoek.

Al gauw stapelden de lege bordjes zich op voor onze neus.



Ik had op een gegeven moment al genoeg sushi op, maar Jillis speurde nog hongerig naar een lekker hapje.
Opeens liep een van de koks voorbij met een enorme tang. Hij liep naar het grote aquarium, die (net buiten beeld) links van de foto stond. Hier zaten 3 prachtige grote kreeften in. Zodra de tang in de bak kwam, zwommen de kreeften in paniek naar het uiterste uiteinde van het aquarium. Als ze zich door het glas hadden kunnen persen, was dat zeker gebeurd. Er ontstond een enorm gevecht; waterspetters vlogen de bak uit richting de gasten die daar in de buurt zaten te eten.
Ik maakte nog een grapje tegen Jillis dat hij even moest wachten met bestellen; dat er zo verse kreeften sushi langs zou komen.
Het spectakel duurde zeker 5 minuten; noch de kok, noch de kreeften gaven zich gewonnen en helaas won uiteindelijk de kok, die met het tegenspartelende beest richting keuken vertrok.

'Nou, Jillis, welke gaat het nu nog worden?'

Jillis slaakte een diepe zucht, keek nog een beetje spijtig naar de langsbewegende sushi maar antwoordde vastbesloten; 'Niets meer. Ik heb helemaal geen honger meer nu.'



.

THAIPUSAM

Thaipusam is het feest van de Hindoes voor de zoon van Shiva, Lord Subramaniam. Lord Subramaniam is degene die wensen kan vervullen of zonden kan vergeven. Dit is de reden van het feest, welke jaarlijks plaats vindt in januri of februari; dit jaar valt het in het weekend van 7 februari.

In Singapore wonen 3 miljoen mensen, waarvan 6% Hindoe zijn. Hiervan vieren 20.000 gelovigen het Thaipusam feest.
40 dagen voorafgaand aan de feestdag beginnen de, altijd mannelijke, deelnemers met een streng dieet. Hierdoor komen zij op de dag van het feest in een soort trance, waardoor zij pijn niet lijken te voelen en er ook nauwelijks bloed vloeit. Het is nl de bedoeling dat zij, om vergeving van zonden van hun hele familie te verkrijgen, zich aan kastijdingen onderwerpen. Deze varieren van het lopen op spijkerschoenen, het hangen van vleeshaken aan je borstkas, waaraan offerandes hangen zoals fruit of busjes melk, het doorboren van wang en/of tong, tot het dragen van de kavadi.
Een kavadi is een enorm ijzeren bouwwerk, die met pinnen of haken vast zit aan je romp. Hij is versierd met pauwenveren en offerandes. De kadavi’s worden ondersteund door dikke rollen op je schouder, en soms door een gordel om je heupen. Maar soms ontbreekt de heupgordel en verdwijnen dikke pennen door het vlees op je heupen…

Al deze boetelingen doen lopen mee in een processie. De processie wordt voorafgegaan door 2 ossen die een beeld van Lord Subramaniam dragen. Hierachter lopen de deelnemers, omringd door hun familieleden. De familie is ontzettend trots op de deelnemer en moedigt hem zoveel mogelijk aan. Er zijn groepjes muzikanten, waardoor sommige deelnemers het nog voor elkaar krijgen te dansen op hun muziek. Het is een zeer vrolijke een kleurrijke bedoeling. Als westerling mag je je midden tussen de processie bevinden. Er wordt ook uitgebreid gestopt als je een foto wil maken en tijdens de 3 km lange tocht kun je alleen maar enorme bewondering opbrengen voor de mannen die zich zo laten pijnigen om zonden van hun familie te verlichten.

De volgende foto’s zijn begin december gemaakt, dan wordt een korte processie gehouden als opwarming voor het echte werk volgende week. De foto’s zijn niet geschikt voor de weekhartigen onder de lezers;

De opbouw van de kadavi vindt ergens langs de weg plaats. Ik heb geen druppel bloed zien vloeien en de man gaf geen kik. Het schijnt dat er achteraf geen enkel litteken te zien is...

Deze mannen hebben geen heupband. De vertikale pennen gaan dwars door een stuk vlees.

De linker man draag kleine blikjes melk mee rond zijn heupen, zijn ook stuk voor stuk met een soort vishaakjes bevestigd in zijn vel.

Dit is een van de meest zware kadavi's. (wordt regelmatig benadrukt door trotse familie leden)

Je kunt goed zien dat zijn tong horizontaal en vertikaal doorboord is. 1 minuut je tong buiten boord houden is al niet lekker, laat staan buiten in 35 graden met die 2 piercings...

De blikjes op zijn rug zitten vol melk. Op de achtergrond de ingang van een tempel.

Lopen op een spijkerbed, op zijn schouder hing een juk met blikken melk (rechts nog net een stukje van te zien)

Trotse familie in hun mooiste kleding moedigen de mannen aan.

Kerstvakantie in Laos en Cambodja deel 2.

Cambodja.



(voor chronologische volgorde van onze vakantie kun je eventueel eerst het onderstaande stukje over Laos lezen - is niet noodzakelijk)

Cambodja ligt in zuid oost Azie; in het westen is de grens met Thailand, in het noorden met Laos, in het oosten met Vietnam en ten zuiden ligt de Golf van Thailand.

Misschien hebben jullie allemaal wel eens gehoord van de beroemde tempels van Angkor Wat. Deze tempels zijn gebouwd tijdens het hoogtepunt van het Khmer-rijk, tussen 800 en 1432, door de verschillende koningen die toen aan de macht waren. Dit rijk regeerde over grote delen van Laos, Vietnam en Thailand.

In de 15e eeuw volgden 4 eeuwen vol invallen van de Siamezen en de Vietnamezen, tot de Fransen alle invasies het land uit schopten rond 1864, Phnom Penh de hoofdstad maakten en in 1953 het land onafhankelijk verklaarden. Verder deden de Fransen niet al te veel voor dit land; na de 2e WO waren er nog steeds geen universiteiten in Cambodja en slechts 1 middelbare school!

Koning Sihanouk werd na 1953 ook eerste minister bracht in nog geen 15 jaar veel welvaart en voorspoed voor de Cambodjanen, maar in 1970 nam het leger de macht over. De koning vluchtte naar Beijing. Zuid Vietnamezen en Amerikanen begonnen daarop (vergeefs) het land te bombarderen omdat steeds meer communisten zich in Cambodja gingen schuilhouden. Cambodjaanse communisten (Rode Khmer) grepen de macht in 1975 olv Pol Pot. Er volgde een van de bloederigste revoluties ter wereld. Phnom Penh werd ontvolkt; iedereen werd gedwongen te gaan werken op het veld. Hele families werden lukraak gescheiden en over het land verdeeld. Geld werd afgeschaft. Ongeveer 2 miljoen Cambodjanen vonden in 4 jaar de dood tgv de Rode Khmer.

Na 4 jaar vielen de Vietnamezen Cambodja binnen en veel Rode Khmer leden vluchtten de jungle in. Vervolgens begonnen Cambodjanen terug te keren naar hun woonplaats, op zoek naar familie. Men vergat de landbouw met als gevolg een hongersnood (1979 en 1980) en kwamen wederom honderduizenden Cambodjanen om.

Het land werd vanaf 1979 geregeerd door een door Vietnam gesteunde regering (waarvan later bleek dat het een heel aantal ex - Khmer leden bevatte).
Pas in 1998 werden de eerste Rode Khmer leden berecht. Pol Pot ontsnapte terechtstelling omdat hij in april 1998 overleed.
Inmiddels zit de koning weer op zijn troon en wordt het land geregeerd door de Cambodian People's Party, die alle touwtjes (politie, leger, rechterlijke macht en ambtenarij) stevig in handen heeft. Toch wordt het land langzaam wat welvarender door toerisme en industrie, al is die welvaart nog niet eerlijk verdeeld en tiert de corruptie nog welig.




22 december vlogen we van Luang Prabang in Laos naar Siem Reap in Cambodja. Siem Reap ligt in het hart van het oude Khmer rijk.
Wat ons direct opviel, was het aangename klimaat in Cambodja. Net een paar graden warmer; ook 's avonds hoefden de truien niet meer aan. We bleven een middag lekker aan het zwembad en gingen 's avonds met een tuctuc naar de stad. De tuctucs zijn hier anders dan ik tot nu toe gezien heb; de bakjes waar je in kan zitten worden achter een scooter gehangen;





Siem Reap was volgebouwd met toeristische winkels, gezellige restaurants en ja wel; internet cafe's. Dus na het eten iedereen nog even achter een computer, waar je zelfs met skype en een webcam het thuisfront kan spreken en zien! (ik kon toch niet nalaten regelmatig te denken aan mijn eerste grote reis door Afrika; 7 maanden van huis, soms maanden zonder post, en 1 keer 3 minuten kunnen bellen naar huis op mijn vaders verjaardag, voor een klein fortuin, en na 3 uur wachten op verbinding. Echt. Nog geen 25 jaar geleden!)


De volgende dag hadden we een programmaloze dag, en ik wilde graag naar de drijvende dorpen aan het Tonle Sap meer. Tot mijn verbazing wilde iedereen mee, een middag zwembad was wel genoeg, en onze huurauto met chauffeur kon ons wel naar de rand van het meer brengen. Echter 3 km voor het eindpunt konden we niet verder; de enorme kuilen in het zandpad maakten de doorgang onmogelijk. Direct kwamen er een paar jongens op brommertjes aan, die aanboden ons heen en weer te rijden. Peter zag er helemaal niets in, maar de kinderen, die eigenlijk helemaal niets zagen in de drijvende dorpen, wilden wel op die brommertjes (en dit team moet ik dus elke dag motiveren voor allerlei acties).
Maar na enig overleg ging Peter overstag en stapten we allemaal achterop diverse brommertjes. Zelfs voor de brommertjes viel het nog niet mee op het zandpad, maar uiteindelijk kwamen we aan bij het meer. Hier lagen lange houten bootjes die een soort taxi dienst waren voor de drijvende dorpen in de omgeving.

Blij van die brommertjes af te kunnen, stapten we aan boord en we voeren een uurtje door een soort mangrove oerwoud;





Op een gegeven moment bereikten we de eerste huizen en we keken onze ogen uit naar de bijzondere constructies;




Het water in de rivier is nu, in de droge periode, nog steeds aan het zakken, maar je kan je voorstellen hoe hoog het water kan komen als je deze huizen ziet!

Omdat een paar ondernemende huisvrouwen een restaurantje begonnen waren op hun eigen varanda, konden we de huizen ook van binnen bekijken. (een huiskamer zonder meubels, op de achtervaranda was de keuken, en er was maar 1 slaapkamer een beetje afgescheiden.)


Ook werden we gestimuleerd in de school te kijken. Een meisje, dat zich als ons gids ontpopte, vertelde dat de ene helft van de kinderen 's morgens les had en de andere helft 's middags. Vervolgens bood ze aan om potloden en schriftjes van haar te kopen, die we dan aan de lerares konden geven omdat niet alle kinderen schriftjes hadden. Ik had een beetje te doen met de lerares; zoveel kinderen in 1 klas, en dan 2 dagdelen dezelfde grote groepen! (kreeg de groep niet eens op 1 foto!)





Het was een leuk bezoek en na de zeer locale maaltijd gingen we weer terug per boot, brommer en taxibusje.


24 december gingen we de beroemde tempels van Angkor Wat bezoeken.
Rond het jaar 1000, toen Londen nog een uit de kluiten gegroeid dorp was, woonden er al miljoen mensen in deze oude hoofdstad. De mensen woonden allemaal in houten huizen, waar nu niets meer van terug te vinden is. Maar de honderden (!!) tempels die ze voor hun Goden van steen maakten, zijn nu nog meer dan indrukwekkend.

In 1860 ontdekten Fransen deze ruines (je kan ze ook nauwelijks missen) en vanaf 1908 is er begonnen met de restauratie, want jungle vegetatie dreigt niets meer over te laten van dit world heritage monument.

Nog steeds wordt er hevig gerestaureerd; tempels worden steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd, maar grote hopen 'rest stenen' blijven bij elke renovatie over en niemand weet waar ze precies vandaan kwamen...


De eerste tempel die we bezochten was Bayon, gebouwd rond 1200 door koning Jayavarman VII, die de meest indrukwekkende tempels op zijn naam heeft staan. Deze tempel valt op door 216 enorme 'punttorens' die de vorm hebben van een gezicht.





Vervolgens liepen we naar Baphuon, waar we niet in konden omdat hij nog onder renovatie was. (uit elkaar gehaald vlak voor de burgeroorlog, vervolgens heeft de Rode Khmer de keurige administratie vernietigd, en nu is Baphuon de grootste puzzel ter wereld...)


We hebben over het 'terras van de olifanten' gelopen; een 300 meter lang terras, vroeger volledig overdekt met hout en gouden ramen. Vanaf dit terras werden enorme parades afgenomen, en gezien de afmetingen en de afbeeldingen van deze parades in stenen muren kun je je een kleine voorstelling van de grootsheid van het koninkrijk maken.


Na een lekkere lunch in de open lucht liepen we naar Angkor Wat, het grootste godsdienstige gebouw ter wereld, gebouwd in de 12e eeuw ter ere van de Hindu god Vishnu en zou als begraafplaats dienen van de toenmalige koning. Het is een enorme tempel maar omdat hij zo enorm en zo vlak is, is het moeilijk op een foto een goede indruk te geven...



enorme tuinen en zwembaden - nu leeg - rond Angkor Wat


Daarna was het genoeg tempels voor die dag en gingen we naar het hotel voor een kerstfeest aan het zwembad.

De volgende dag maakten we een kleine selectie uit al die tempels die nog te bezichtigen waren. Onderstaande foto is van Ta Som; de oostelijke ingang is bijna volledig overwoekerd door boomwortels;





Ook het zwembad complex van Preah Neak Pean, bestaande uit 5 vierkante zwembaden compleet met fonteinen in dierenvorm, was een knap staaltje werk. De meest sfeervolle tempel vonden wij die van Ta Prohm, omdat deze tempel er nog net zo bij ligt als de Fransen hem 100 jaar geleden vonden; grotendeels overwoekerd door bomen;

Hierna was het genoeg tempels voor Peter en de kinderen; zij zijn terug gegaan naar het hotel en ik heb er nog een middagje tempels aan vast geplakt (je bent hier maar 1 keer, toch) en heb ook nog een wandeling gemaakt naar een waterval in een prachtig stukje jungle.


De volgende dag reden we naar Phnom Penh. Cambodja is vrij vlak, maar het was een 2 baans weg met veel brommertjes en fietsen en busjes; veel meer verkeer dan in Laos dus ook hier schiet het niet echt op. Phnom Penh is een drukke, overbevolkte stad. Veel bedelaars en zwerfkinderen. Veel bedelaars zijn mijnenslachtoffer, en vormen een muziekbandje om zo geld te verdienen.


Het hotel waar we in sliepen had geen kamers naast elkaar; de kinderen hebben hier lekker misbruik van weten te maken door veel te lang tv te kijken.
De volgende ochtend was Jillis niet te bewegen om op te staan, maar 's avonds een vent; 's morgens een vent. Dus geen gezeur en naar het ontbijt. Hoewel het het beste ontbijt van de vakantie was, bleef Jillis sacherijnig en wilde niet eten.

Na het ontbijt gingen we het koninklijke paleis bekijken, dat veel te lijden heeft gehad onder de Rode Khmer maar toch ook nog enigszinds gespaard is gebleven om onduidelijke redenen. Inmiddels woont de koninklijke familie in een redelijk paleisje om de hoek, maar alle andere gebouwen op het terrein zijn musea. De troonzaal, gebouwd in 1917 en af en toe nog in gebruik bij officiele bezoeken (museum is dan dicht), was het meest indrukwekkend;



troonzaal; rechts het koninklijk paleis, gezien vanaf de troonzaal.


Een ander opvallend gebouw op het koninklijk terrein (er staan zeker een stuk of 10 diverse gebouwen in dezelfde bouwstijl) was een danszaal zonder muren, zodat het maanlicht de dansvloer kon verlichten;





De Silver Pagoda is gebouwd aan het eind van de 18e eeuw. Hoewel 'slechts' de vloer van zilver is (5329 zilveren tegels, die per stuk 1125 kg wegen!). De Pagode staat vol Buddha beelden, hoop goud, dikke diamanten; je moet ervan houden...


Silver Pagoda


Midden tussen de koninklijke gebouwen in de typische bouwstijl, is, als een vlag op een modderschuit, een paviljoentje geperst, kadootje van Napleon III;





Het was wel toeristisch, maar lekker rustig en de tuinen waren prachtig aangelegd. Helaas bleef Jillis maar zeuren dat hij naar bed wilde. We trokken ons er niet te veel van aan, tot hij midden op het koninklijk terrein het door Peter opgedrongen ontbijt uit wist te kotsen. Peter had 's morgens ook al last van zijn darmen gehad; dus snel mogelijk maakte het zwakke geslacht zich vervolgens maar uit de voeten terug naar het hotel...


Lilith was een beetje jaloers; die had ook wel zin in een middag voor de tv, maar we maakten er een gezellig meiden dagje van. Eerst nog even het nationaal museum afgeraffeld, naar de markt voor wat locale lekkernijen


gebakken spin en kakkerlak


een shoppingmall (verzoek van Lilith) bekeken en daarna zijn we gaan lunchen in restaurant 'Friends'. Dit restaurant is opgezet door een Fransman, die 10 straatkinderen van straat heeft geplukt en ze onderdak, een matras, eten en een baan in het restaurant aan bood. Hij schreef dat binnen een week 9 kinderen verdwenen waren; ze vonden een matras veel te warm, misten de koele straattegels en verkozen hun vrije leven. Hierna heeft hij het anders aangepakt; en met succes. Tientallen kinderen zijn inmiddels opgeleid tot kok, serveerster of werken in de aangrenzende soevenir winkel annex nagelstudio. Het menu was gevarieerd en alles was even lekker. Ik sprak met een jonge ober die vroeger op straat had geleefd. Hij droomde altijd over hamburgers. En toen hij zich er eindelijk een kon veroorloven, vond hij ze zo vies dat hij ze nooit meer gegeten heeft!
Nadat onze buikjes vol waren hebben we nog alle nagels laten knippen en lakken, voeten laten masseren en een prachtig kookboek met foto's en recepten uit het restaurant gekocht. Wat een geweldig initiatief! (Er zijn meerdere van dit soort restaurants in de stad)


's Avonds zijn we er weer gaan eten, Peter ging mee, maar Jillis bleef lekker in bed.


Onze laatste dag van de vakantie hebben we besteed aan het Tuol Sleng museum. Dit was tot 1975 een middelbare school, daarna door de Rode Khmer omgebouwd tot gevangenis. Bijna alle mensen die de folteringen in de gevangenis overleefd hebben, zijn hierna vermoord op de Killing Fields. Toen de Vietnamezen eindelijk voor de deur stonden, waren er nog maar 7 gevangenen in leven. Er lagen nog 14 lijken, die ze in de tuin hebben begraven in witte stenen 'kisten';


op de achtergrond de klaslokalen.

foto aan de muur is een foto van een van de laatste slachtoffers.


De meeste schoollokalen waren verdeeld in tientallen kleine hokjes. Overal zat prikkeldraad voor; niemand heeft ooit kunnen ontsnappen.

rechts de klaslokalen.


regelement van de bezetters.

foto's van de gevangenen.

Hoewel het natuurlijk een gruwelijk museum is, denk ik dat het goed is om de misdaden die hier gepleegd zijn niet te verstoppen.
We hebben bijna 2 uur door het museum gelopen; er was veel te lezen over het regiem.

Hierna zijn we naar de Killing Fields gegaan, die 14 km buiten de stad liggen. Hier zijn 129 massagraven gevonden met ruim 17.000 slachtoffers. Om kogels te sparen zijn de mensen doodgeknuppeld.

Ter nagedachtenis aan de slachtoffers hebben ze een stupa gebouwd, waar 9000 schedels in zijn opgestapeld.

In het grasveld rond de stupa zijn kuilen in het landschap zichtbaar, waar de massagraven zijn bloot gelegd;

Het was een indrukwekkend einde van onze vakantie.

Kerstvakantie in Laos en Cambodja

Laos.


Laos is een langgerekt land in zuid-oost Azie, ingeklemd tussen Vietnam in het oosten, Cambodja in het zuiden, Thailand in het westen en Myanmar (Burma) en China in het noorden. Door de eeuwen heen heeft het ontelbare oorlogen gevoerd met deze buurlanden. De 17e eeuw was de 'gouden eeuw' van Laos, in de 18e eeuw hadden de Siamesen de touwtjes weer in handen, maar die werden al snel overgenomen door de Fransen. Na een korte bezetting in de 2e wereldoorlog door Japan, vertrokken ook de Fransen in 1953, en volgden een paar chaotische decennia, waarin de communistische partij steun kreeg van Rusland, China en Vietnam en de rechter vleugel steun zocht bij Amerika.

Toen Amerika zich in 1973 terug trok uit de regio, was het land bezaaid met landmijnen, die heden ten dagen de vooruitgang bemoeilijken.

De revolutie in 1975 maakte een einde aan het koninkrijk; de koninklijke familie werd in 'heropvoedingskampen' gestopt en hebben dat allemaal niet overleefd. De communisten kwamen aan de macht en stichtten de People's Democratic Republic. Zij hadden echter vrij snel door dat communisme de vooruitgang niet bevorderd en sinds 1980 worden de touwtjes wat gevierd en staat het land wat meer open voor privatisering en buitenlandse investeringen.




De bevolking is overwegend Buddhistisch. Het land is, zeker in vergelijking met de propvolle buurlanden, dun bevolkt en extreem rustig.



13 december vlogen we naar de hoofdstad Vientane. Een rechtstreekse vlucht vanuit Singapore zou de afstand binnen 2,5 uur kunnen overbruggen, maar die zijn er niet. Dus vlogen we eerst naar Ho Chi Minh (Vietnam), waar we 5 uur moesten wachten op de volgende vlucht naar Phnom Pehn (Cambodja). Daar hadden we een korte tussenstop, waarna we eindelijk landden in Vientane. Vientane is een zeer provinciaals aandoend stadje aan de Mekong rivier, die de grens vormt met Thailand. De Fransen hebben in de 19e eeuw de hoofdstad van Luang Prabang verplaatst naar Vientane. In de hele stad zijn er maar weinig gebouwen van 4 etages, laat staan hoger. Er zijn enkele 6 baans wegen, maar er is nauwelijks verkeer. Brommertjes en tuctucs rijden er nog het meest, maar ook die kunnen de straten nauwelijks vullen. Ons plan was een ruime week in het bergachtige noorden te blijven, waar het koele, droge seizoen zorgde voor een temperatuur van 23 graden overdag en rond de 15 's nachts. Heerlijk na de vochtige warmte van Singapore hoewel het zwemwater meestal wat te fris was en we ook overdag vaak een trui aan trokken.





14 december hebben we Vientane bekeken. We begonnen met de tempel Wat Si Saket, in 1818 gebouwd door Koning Anouvong. De tempel is een oase van rust en het meest opvallende zijn de duizenden boeddha beeldjes die in kleine nisjes in de muren te zien zijn;



In de tuin rond de tempel stonden een heleboel thats (stupa's). Een that is een klein stenen bouwwerkje, vroeger gebruikt om relikwieen van Buddha in te bewaren. Vervolgens werden ze ook gemaakt om as van een koning in te stoppen, en tegenwoordig wordt de crematie urn van iedereen die het zich kan veroorloven erin bewaard. Vaak staan ze op het terrein van de tempel.


Hierna gingen we naar de tempel van Haw Pha Kaeo;





Deze tempel is in 1565 gebouwd voor de Emerald Buddha; in 1779 is dit beeld gestolen en staat nu in Bangkok. De tempel is in 1828 vernietigd maar met Franse hulp opgebouwd en nu in gebruik als museum voor religieuze kunst.

Vervolgens reden we naar Pha That Luang. Dit is HET nationale monument van Laos. Volgens legendes is op de plaats van deze that in de 3e eeuw BC een stupa gemaakt om een stukje borstbeen van Buddha te bewaren.

De stupa die heden ten dagen te bekijken valt, is een nogal grof stenen bouwwerk, glanzend goud geverfd;





Omdat we in een vlot tempel door de tempels heen liepen, hadden we nog wat tijd over en we besloten naar Xieng Khuan, het Buddha park, te gaan. Het park is 50 jaar geleden ontworpen en gebouwd door een Shaman. Er zouden vele beeldhouwwerken van elk denkbare Hindu God staan, alsmede alle poses van Buddha. We konden ons er weinig bij voorstellen, maar het bleek voor ons een hoogtepunt van het bezoek in de hoofdstad. Het park lag heerlijk rustig aan de Mekong; je kon Thailand aan de overkant zien liggen. Het meest bizarre vonden we een enorme bovenaardse 'grot';

Als je door de open mond naar binnen liep, kon je via gangen in 2 etages naar boven klimmen. In de grot stonden ook vreemde beelden. Er waren zoveel gangen en kijkgaatjes dat de kinderen er uren verstoppertje hadden kunnen spelen.

Boven had je een prachtig uitzicht over het hele park, waarin het beeld van de liggende Buddha alle andere beelden overtrof;

uitkijkpunt vanaf de vreemde 'grot' (liggende Buddha nog uiterst links op de foto). Lilith voor de liggende Buddha op de rechter foto.

De middag brachten we door aan het zwembad van ons hotel, waar het heerlijk toeven was.

De volgende ochtend reden we met een klein busje naar Vang Vieng, het backpackers paradijs van Laos. Cultuur liefhebbers zullen er van gruwen; het dorp is een aaneenschakeling van reisbureautjes, soevenir winkels, internet cafe's en Aziatische eettentjes waar pizza, patat en pannenkoeken naast wat meer exotische happen op de menukaart staan. In bijna elk restaurant staan tv's die oneindige afleveringen 'Friends' de hele dag door afdraaien. Kortom; niet alleen een backpackers paradijs maar ook onze puber en bijna-puber leefden helemaal op.


Gelukkig maakte de omgeving alles ook voor mij goed; Vang Vieng lag aan de Nam Song rivier, die vol zat met kleine (en in het natte seizoen enorme) stroomversnellingen. Een ideale rivier om te raften (in het natte seizoen) en te kanoen en te dobberen op autobanden in de droge maanden. Ook lag het dorp midden in een prachtig landschap vol lijmstenen karstbergen;





16 december huurden we allemaal een fiets en via een smal bruggetje en zandweggetjes was het heerlijk fietsen in de prachtige omgeving;







Op een gegeven moment kwamen we op zo'n idyllisch plekje aan waar we de rest van de middag zijn blijven hangen - de kinderen letterlijk;








Ook zijn we voor we terug gingen nog een grot in geweest. Met lampen en erg spannend zonder gids.
Daarna het hele eind terug fietsen en 's avonds een pizza en de tigste aflevering 'friends'...



De volgende dag stond een dagje kanoen op het programma. We hadden gezien dat het dobberen op autobanden een wel heel erg relaxed tempo had, en het water was ook tamelijk fris aan de billen. Dus lieten we ons een kilometer of 10 ten noorden afzetten, en via kleine stroomversnellinkjes peddelden we in een kano terug. We hadden dit keer een locale gids (in eigen kano) bij ons, en dat was toch wel handig ivm de soms toch aardige stroomversnellingen (geen foto's van kunnen maken; geloof me; je hebt je aandacht -en je handen- dan ergens anders voor nodig. Dus een paar wat minder spectaculaire impressies;




Onderweg maakten we met de gids nog een grottentocht, met kaarsen en lampen, was erg leuk ook omdat je nu wat dieper een grot in kon.






Maar het allerleukste was dat we onderweg een cafeetje langs de oever tegen kwamen die een enorme glijbaan had gemaakt van hout, bekleed met badkamertegels. Je vloog een aardig eind door de lucht voor je in het water viel. Voor de echte durfals was er ook nog een enorm slingertouw, maar de kinderen waren te klein om erbij te kunnen. Ik kan me niet voorstellen dat er nooit ongelukken gebeuren want meestal werd er flink ingedronken voor ze zo gek waren het te proberen. Peter heeft het ook gedaan, zonder drank, en dat vonden we erg dapper want het was een flinke hoogte vanwaar je je dan de rivier in kon laten plonzen;



hier Jillis van de glijbaan en Peter aan de 'liaan'.

Ook hier hebben we ons een hele tijd vermaakt. Vooral met het bekijken van al die jonge backpackers die vroeg in de middag al aardig wat op hadden en druk bezig waren met indruk maken op de andere sexe. Pfff...

Daarna het laatste uurtje terug geroeid, de meeste backpackers gingen dobberend terug, en hoewel de kinderen het jammer vonden, genoten wij van onze kano (en droge warme billen).

Weer thuis hadden we allemaal een massage verdiend vonden we en daarna was het weer pizza, friends en internetcafes.

De volgende ochtend stond er een 320 km lange bergetappe tussen onze volgende bestemming; Phondavan in de provincie Xieng Khuang. Ondanks dat er zo weinig verkeer op de weg is in Laos, schoot het met al die haarspeldbochten niet echt op. Regelmatig zag je dorpen langs de weg, bestaande uit 10 tot 20 huizen. Kinderen en dieren speelden vlak langs de weg.

We waren allemaal blij dat we er waren en we vonden in het stadje een lekker restaurant.

Na het eten liepen we even over de plaatselijke markt en verbaasden ons over de dikke ratachtige dieren die in zijn geheel te koop waren;

Daarna liepen we naar 2 oorlogsmonumenten, ter herinnering aan gesneuvelde soldaten. Eentje voor locale, en eentje voor Vietnamese soldaten.

Hierna brachten we een bezoekje aan het kantoor van MAG (Mines Advisroy Group). De mensen die hier werken bekommeren zich om de talloze onontplofte granaten die hier en daar nog in Laos als tijdbommen verborgen liggen. Vooral de provincie Xieng Khuang ligt nog bezaaid met UXO's (unexploded ordnances) en de MAG, een Britse organisatie, helpt deze gevaarlijke dingen op te sporen en onschadelijk te maken. In het kantoor worden dagelijks films afgedraaid waar je hun werk kunt bekijken, je kon donaties schenken, en allerlei bommen en foto materiaal bekijken. Het hele stadje lag trouwens vol met opgegraven granaten in alle soorten en maten, die gebruikt worden als plantenbak, paraplu houders of tuin afscheiding.

Daarna aten we nog een keer in hetzelfde restaurant als die middag, en zochten we ons hotel op; een soort bungalow park midden op een berg, met uitzicht op de stad en met open haard. Ik weet niet precies hoe hoog Phonsavan ligt, maar die open haard was hard nodig. Douchen was ook al geen pretje, en we zijn gaan slapen met alle dekens en dekbedden die voorradig waren, en nog kreeg ik mezelf niet warm. Heb die nacht maar een paar uur geslapen, werd ook weer heel vroeg wakker en wilde niet gaan lezen uit angst voor bevroren vingers. Uiteindelijk won de verveling het maar ik was blij dat het licht werd.

Na het ontbijt (de tafel direct voor de open haard konden we nog net op tijd confisceren) gingen we een bezoekje brengen aan de reden voor ons bezoek aan Phonsavan; the Plain of Jars. Dit is een vallei vol mysterieuze granieten vazen. Men weet niet wat de functie is geweest van de vazen, men denkt dat ze gebruikt zijn als sarcophaag, of als wijn- of rijstvaten. Omdat men geen inhoud heeft kunnen traceren weet men ook niet hoe oud ze zijn; men schat rond de 2000 jaar.

Er zijn verschillende locaties waar honderden van deze vazen verspreid over het landschap liggen. Ze wegen tussen de 600 en 1000 kg, en slechts 3 gebieden zijn dermate uitgekamd door de MAG dat, mits je tussen de witte markeringen blijft, het veilig zou zijn ze te bezoeken.

Het maakte de wandeling wel spannend voor de kinderen, die braaf tussen de gemarkeerde stenen bleven lopen!

Via rijstvelden en gammele bruggetjes was uiteindelijk dit onze beloning;

De laatste foto is wat onduidelijk, maar het is een van de vele kraters die in het landschap verspreid liggen tgv explosies.
Vroeg in de middag pakten we onze spullen en reden naar de volgende bestemming; 260 km haarspeldbochten naar Luang Prabang. Ik heb mensen gesproken die met locale bussen de afstanden tussen Vang Vieng of Phonsavan en Luang Prabang hebben overbrugd. De meesten zijn zo misselijk geweest dat ze Luang Prabang alleen nog met een vliegtuig wilden verlaten!

Ons prive busje was (achteraf) dus nog aardig comfortabel, maar zelfs met dat busje dachten mijn reisgenoten dat ze zonder een bezoek aan de Plain of Jars ook een prima vakantie gehad zouden hebben.

Luang Prabang is de vroegere hoofdstad van Laos. De Fransen gebruikten Luang Prabang als residentie voor een (machteloze) koning, en maakte Vientane wegens de gunstige ligging de hoofdstad van Laos. Tijdens de 2e wereldoorlog namen de Jappen de macht korte tijd over, en aan het einde van de 2e wereldoorlog verklaarde Laos zich onafhankelijk. Lang duurde dit niet, want in 1954 vielen de Vietnamezen binnen. In 1975 maakte een revolutie een einde aan dit bewind, en omdat ze toch bezig waren bedachten ze dat ze zich maar gelijk van het koningshuis af konden maken. De familie werd verbannen naar een verre provincie, waar de hele familie stuk voor stuk bezweek aan ondervoeding tussen 1977 en 1881.

Na de val van de USSR in 1989, werd het bewind in Laos steeds wat losser, grenzen gingen open, toerisme kwam op gang en vele winkels en hotels gingen weer open.

De voormalige woning van de koninklijke familie is nu een museum. In dit sfeervolle paleis zijn de laatste bezittingen van de familie tentoon gesteld. Helaas was fotograveren binnen verboden. Er stonden veel prachtige meubels, kamers waren volledig ingericht, er hing kleding, en overal waren foto's te zien. Ik vroeg aan diverse suppoosten zo onschuldig mogelijk wat er nu toch met de koninklijke familie gebeurd was, maar dan bleken ze opeens geen Engels meer te verstaan. Jaja.

voormalig koninklijk paleis.

Na het paleis bezochten we een paar van de enorme hoeveelheid tempels die Luang Prabang rijk was en maakten we een boottochtje over de Mekong rivier. De meeste tempels zijn nog volop in gebruik en talloze monnikken wonen in huisjes op het tempel terrein. De meeste mannen in Laos zijn allemaal korte of lange tijd monnik geweest en worden door de bevolking op handen gedragen. Je kunt op elke leeftijd je kloostertijd laten ingaan, voor een verblijf van minimaal 2 weken.

Onze laatste dag in Luang Prabang bezochten we een paar minority villages en een waterval. Daar klommen we naar boven en konden door de aanvoerende rivier waden (rechter foto) om langs de andere kant weer naar beneden te lopen;

Onze laatste ochtend in Laos stond ik om 5 uur op, om de 'ceremony of the morning alms' mee te kunnen maken. Vlak voor zonsopgang verlaten de monniken hun tempels, en lopen op blote voeten door de straten. Elke orde heeft zijn eigen rij monniken, en vaak lopen ze op leeftijd; de oudste voorop, de kleinste (sommige nog geen 8 jaar) achteraan. Ze dragen grote bedelnappen en mensen langs de kant van de weg stoppen ze handjes rijst en mandarijntjes toe. Zo vergaren ze nederig hun eten voor die dag. Je moet nog opschieten met uitdelen ook, want ze blijven nergens staan en lopen gestaag door.

Het was een bijzondere afsluiting van een bijzonder land. Een paar uur later vlogen we door naar onze volgende bestemming; Cambodja.