Cambodja.
(voor chronologische volgorde van onze vakantie kun je eventueel eerst het onderstaande stukje over Laos lezen - is niet noodzakelijk)
Cambodja ligt in zuid oost Azie; in het westen is de grens met Thailand, in het noorden met Laos, in het oosten met Vietnam en ten zuiden ligt de Golf van Thailand.
Misschien hebben jullie allemaal wel eens gehoord van de beroemde tempels van Angkor Wat. Deze tempels zijn gebouwd tijdens het hoogtepunt van het Khmer-rijk, tussen 800 en 1432, door de verschillende koningen die toen aan de macht waren. Dit rijk regeerde over grote delen van Laos, Vietnam en Thailand.
In de 15e eeuw volgden 4 eeuwen vol invallen van de Siamezen en de Vietnamezen, tot de Fransen alle invasies het land uit schopten rond 1864, Phnom Penh de hoofdstad maakten en in 1953 het land onafhankelijk verklaarden. Verder deden de Fransen niet al te veel voor dit land; na de 2e WO waren er nog steeds geen universiteiten in Cambodja en slechts 1 middelbare school!
Koning Sihanouk werd na 1953 ook eerste minister bracht in nog geen 15 jaar veel welvaart en voorspoed voor de Cambodjanen, maar in 1970 nam het leger de macht over. De koning vluchtte naar Beijing. Zuid Vietnamezen en Amerikanen begonnen daarop (vergeefs) het land te bombarderen omdat steeds meer communisten zich in Cambodja gingen schuilhouden. Cambodjaanse communisten (Rode Khmer) grepen de macht in 1975 olv Pol Pot. Er volgde een van de bloederigste revoluties ter wereld. Phnom Penh werd ontvolkt; iedereen werd gedwongen te gaan werken op het veld. Hele families werden lukraak gescheiden en over het land verdeeld. Geld werd afgeschaft. Ongeveer 2 miljoen Cambodjanen vonden in 4 jaar de dood tgv de Rode Khmer.
Na 4 jaar vielen de Vietnamezen Cambodja binnen en veel Rode Khmer leden vluchtten de jungle in. Vervolgens begonnen Cambodjanen terug te keren naar hun woonplaats, op zoek naar familie. Men vergat de landbouw met als gevolg een hongersnood (1979 en 1980) en kwamen wederom honderduizenden Cambodjanen om.
Het land werd vanaf 1979 geregeerd door een door Vietnam gesteunde regering (waarvan later bleek dat het een heel aantal ex - Khmer leden bevatte).
Pas in 1998 werden de eerste Rode Khmer leden berecht. Pol Pot ontsnapte terechtstelling omdat hij in april 1998 overleed.
Inmiddels zit de koning weer op zijn troon en wordt het land geregeerd door de Cambodian People's Party, die alle touwtjes (politie, leger, rechterlijke macht en ambtenarij) stevig in handen heeft. Toch wordt het land langzaam wat welvarender door toerisme en industrie, al is die welvaart nog niet eerlijk verdeeld en tiert de corruptie nog welig.
22 december vlogen we van Luang Prabang in Laos naar Siem Reap in Cambodja. Siem Reap ligt in het hart van het oude Khmer rijk.
Wat ons direct opviel, was het aangename klimaat in Cambodja. Net een paar graden warmer; ook 's avonds hoefden de truien niet meer aan. We bleven een middag lekker aan het zwembad en gingen 's avonds met een tuctuc naar de stad. De tuctucs zijn hier anders dan ik tot nu toe gezien heb; de bakjes waar je in kan zitten worden achter een scooter gehangen;
Siem Reap was volgebouwd met toeristische winkels, gezellige restaurants en ja wel; internet cafe's. Dus na het eten iedereen nog even achter een computer, waar je zelfs met skype en een webcam het thuisfront kan spreken en zien! (ik kon toch niet nalaten regelmatig te denken aan mijn eerste grote reis door Afrika; 7 maanden van huis, soms maanden zonder post, en 1 keer 3 minuten kunnen bellen naar huis op mijn vaders verjaardag, voor een klein fortuin, en na 3 uur wachten op verbinding. Echt. Nog geen 25 jaar geleden!)
De volgende dag hadden we een programmaloze dag, en ik wilde graag naar de drijvende dorpen aan het Tonle Sap meer. Tot mijn verbazing wilde iedereen mee, een middag zwembad was wel genoeg, en onze huurauto met chauffeur kon ons wel naar de rand van het meer brengen. Echter 3 km voor het eindpunt konden we niet verder; de enorme kuilen in het zandpad maakten de doorgang onmogelijk. Direct kwamen er een paar jongens op brommertjes aan, die aanboden ons heen en weer te rijden. Peter zag er helemaal niets in, maar de kinderen, die eigenlijk helemaal niets zagen in de drijvende dorpen, wilden wel op die brommertjes (en dit team moet ik dus elke dag motiveren voor allerlei acties).
Maar na enig overleg ging Peter overstag en stapten we allemaal achterop diverse brommertjes. Zelfs voor de brommertjes viel het nog niet mee op het zandpad, maar uiteindelijk kwamen we aan bij het meer. Hier lagen lange houten bootjes die een soort taxi dienst waren voor de drijvende dorpen in de omgeving.
Blij van die brommertjes af te kunnen, stapten we aan boord en we voeren een uurtje door een soort mangrove oerwoud;
Op een gegeven moment bereikten we de eerste huizen en we keken onze ogen uit naar de bijzondere constructies;
Het water in de rivier is nu, in de droge periode, nog steeds aan het zakken, maar je kan je voorstellen hoe hoog het water kan komen als je deze huizen ziet!
Omdat een paar ondernemende huisvrouwen een restaurantje begonnen waren op hun eigen varanda, konden we de huizen ook van binnen bekijken. (een huiskamer zonder meubels, op de achtervaranda was de keuken, en er was maar 1 slaapkamer een beetje afgescheiden.)
Ook werden we gestimuleerd in de school te kijken. Een meisje, dat zich als ons gids ontpopte, vertelde dat de ene helft van de kinderen 's morgens les had en de andere helft 's middags. Vervolgens bood ze aan om potloden en schriftjes van haar te kopen, die we dan aan de lerares konden geven omdat niet alle kinderen schriftjes hadden. Ik had een beetje te doen met de lerares; zoveel kinderen in 1 klas, en dan 2 dagdelen dezelfde grote groepen! (kreeg de groep niet eens op 1 foto!)
Het was een leuk bezoek en na de zeer locale maaltijd gingen we weer terug per boot, brommer en taxibusje.
24 december gingen we de beroemde tempels van Angkor Wat bezoeken.
Rond het jaar 1000, toen Londen nog een uit de kluiten gegroeid dorp was, woonden er al miljoen mensen in deze oude hoofdstad. De mensen woonden allemaal in houten huizen, waar nu niets meer van terug te vinden is. Maar de honderden (!!) tempels die ze voor hun Goden van steen maakten, zijn nu nog meer dan indrukwekkend.
In 1860 ontdekten Fransen deze ruines (je kan ze ook nauwelijks missen) en vanaf 1908 is er begonnen met de restauratie, want jungle vegetatie dreigt niets meer over te laten van dit world heritage monument.
Nog steeds wordt er hevig gerestaureerd; tempels worden steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd, maar grote hopen 'rest stenen' blijven bij elke renovatie over en niemand weet waar ze precies vandaan kwamen...
De eerste tempel die we bezochten was Bayon, gebouwd rond 1200 door koning Jayavarman VII, die de meest indrukwekkende tempels op zijn naam heeft staan. Deze tempel valt op door 216 enorme 'punttorens' die de vorm hebben van een gezicht.
Vervolgens liepen we naar Baphuon, waar we niet in konden omdat hij nog onder renovatie was. (uit elkaar gehaald vlak voor de burgeroorlog, vervolgens heeft de Rode Khmer de keurige administratie vernietigd, en nu is Baphuon de grootste puzzel ter wereld...)
We hebben over het 'terras van de olifanten' gelopen; een 300 meter lang terras, vroeger volledig overdekt met hout en gouden ramen. Vanaf dit terras werden enorme parades afgenomen, en gezien de afmetingen en de afbeeldingen van deze parades in stenen muren kun je je een kleine voorstelling van de grootsheid van het koninkrijk maken.
Na een lekkere lunch in de open lucht liepen we naar Angkor Wat, het grootste godsdienstige gebouw ter wereld, gebouwd in de 12e eeuw ter ere van de Hindu god Vishnu en zou als begraafplaats dienen van de toenmalige koning. Het is een enorme tempel maar omdat hij zo enorm en zo vlak is, is het moeilijk op een foto een goede indruk te geven...
enorme tuinen en zwembaden - nu leeg - rond Angkor Wat
Daarna was het genoeg tempels voor die dag en gingen we naar het hotel voor een kerstfeest aan het zwembad.
De volgende dag maakten we een kleine selectie uit al die tempels die nog te bezichtigen waren. Onderstaande foto is van Ta Som; de oostelijke ingang is bijna volledig overwoekerd door boomwortels;
Ook het zwembad complex van Preah Neak Pean, bestaande uit 5 vierkante zwembaden compleet met fonteinen in dierenvorm, was een knap staaltje werk. De meest sfeervolle tempel vonden wij die van Ta Prohm, omdat deze tempel er nog net zo bij ligt als de Fransen hem 100 jaar geleden vonden; grotendeels overwoekerd door bomen;
De volgende dag reden we naar Phnom Penh. Cambodja is vrij vlak, maar het was een 2 baans weg met veel brommertjes en fietsen en busjes; veel meer verkeer dan in Laos dus ook hier schiet het niet echt op. Phnom Penh is een drukke, overbevolkte stad. Veel bedelaars en zwerfkinderen. Veel bedelaars zijn mijnenslachtoffer, en vormen een muziekbandje om zo geld te verdienen.
Het hotel waar we in sliepen had geen kamers naast elkaar; de kinderen hebben hier lekker misbruik van weten te maken door veel te lang tv te kijken.
De volgende ochtend was Jillis niet te bewegen om op te staan, maar 's avonds een vent; 's morgens een vent. Dus geen gezeur en naar het ontbijt. Hoewel het het beste ontbijt van de vakantie was, bleef Jillis sacherijnig en wilde niet eten.
Na het ontbijt gingen we het koninklijke paleis bekijken, dat veel te lijden heeft gehad onder de Rode Khmer maar toch ook nog enigszinds gespaard is gebleven om onduidelijke redenen. Inmiddels woont de koninklijke familie in een redelijk paleisje om de hoek, maar alle andere gebouwen op het terrein zijn musea. De troonzaal, gebouwd in 1917 en af en toe nog in gebruik bij officiele bezoeken (museum is dan dicht), was het meest indrukwekkend;
troonzaal; rechts het koninklijk paleis, gezien vanaf de troonzaal.
Een ander opvallend gebouw op het koninklijk terrein (er staan zeker een stuk of 10 diverse gebouwen in dezelfde bouwstijl) was een danszaal zonder muren, zodat het maanlicht de dansvloer kon verlichten;
De Silver Pagoda is gebouwd aan het eind van de 18e eeuw. Hoewel 'slechts' de vloer van zilver is (5329 zilveren tegels, die per stuk 1125 kg wegen!). De Pagode staat vol Buddha beelden, hoop goud, dikke diamanten; je moet ervan houden...
Silver Pagoda
Midden tussen de koninklijke gebouwen in de typische bouwstijl, is, als een vlag op een modderschuit, een paviljoentje geperst, kadootje van Napleon III;
Het was wel toeristisch, maar lekker rustig en de tuinen waren prachtig aangelegd. Helaas bleef Jillis maar zeuren dat hij naar bed wilde. We trokken ons er niet te veel van aan, tot hij midden op het koninklijk terrein het door Peter opgedrongen ontbijt uit wist te kotsen. Peter had 's morgens ook al last van zijn darmen gehad; dus snel mogelijk maakte het zwakke geslacht zich vervolgens maar uit de voeten terug naar het hotel...
Lilith was een beetje jaloers; die had ook wel zin in een middag voor de tv, maar we maakten er een gezellig meiden dagje van. Eerst nog even het nationaal museum afgeraffeld, naar de markt voor wat locale lekkernijen
gebakken spin en kakkerlak
een shoppingmall (verzoek van Lilith) bekeken en daarna zijn we gaan lunchen in restaurant 'Friends'. Dit restaurant is opgezet door een Fransman, die 10 straatkinderen van straat heeft geplukt en ze onderdak, een matras, eten en een baan in het restaurant aan bood. Hij schreef dat binnen een week 9 kinderen verdwenen waren; ze vonden een matras veel te warm, misten de koele straattegels en verkozen hun vrije leven. Hierna heeft hij het anders aangepakt; en met succes. Tientallen kinderen zijn inmiddels opgeleid tot kok, serveerster of werken in de aangrenzende soevenir winkel annex nagelstudio. Het menu was gevarieerd en alles was even lekker. Ik sprak met een jonge ober die vroeger op straat had geleefd. Hij droomde altijd over hamburgers. En toen hij zich er eindelijk een kon veroorloven, vond hij ze zo vies dat hij ze nooit meer gegeten heeft!
Nadat onze buikjes vol waren hebben we nog alle nagels laten knippen en lakken, voeten laten masseren en een prachtig kookboek met foto's en recepten uit het restaurant gekocht. Wat een geweldig initiatief! (Er zijn meerdere van dit soort restaurants in de stad)
's Avonds zijn we er weer gaan eten, Peter ging mee, maar Jillis bleef lekker in bed.
Onze laatste dag van de vakantie hebben we besteed aan het Tuol Sleng museum. Dit was tot 1975 een middelbare school, daarna door de Rode Khmer omgebouwd tot gevangenis. Bijna alle mensen die de folteringen in de gevangenis overleefd hebben, zijn hierna vermoord op de Killing Fields. Toen de Vietnamezen eindelijk voor de deur stonden, waren er nog maar 7 gevangenen in leven. Er lagen nog 14 lijken, die ze in de tuin hebben begraven in witte stenen 'kisten';
op de achtergrond de klaslokalen.
foto aan de muur is een foto van een van de laatste slachtoffers.
De meeste schoollokalen waren verdeeld in tientallen kleine hokjes. Overal zat prikkeldraad voor; niemand heeft ooit kunnen ontsnappen.
rechts de klaslokalen.
regelement van de bezetters.
foto's van de gevangenen.
Hoewel het natuurlijk een gruwelijk museum is, denk ik dat het goed is om de misdaden die hier gepleegd zijn niet te verstoppen.
We hebben bijna 2 uur door het museum gelopen; er was veel te lezen over het regiem.
Het was een indrukwekkend einde van onze vakantie.
(voor chronologische volgorde van onze vakantie kun je eventueel eerst het onderstaande stukje over Laos lezen - is niet noodzakelijk)
Cambodja ligt in zuid oost Azie; in het westen is de grens met Thailand, in het noorden met Laos, in het oosten met Vietnam en ten zuiden ligt de Golf van Thailand.
Misschien hebben jullie allemaal wel eens gehoord van de beroemde tempels van Angkor Wat. Deze tempels zijn gebouwd tijdens het hoogtepunt van het Khmer-rijk, tussen 800 en 1432, door de verschillende koningen die toen aan de macht waren. Dit rijk regeerde over grote delen van Laos, Vietnam en Thailand.
In de 15e eeuw volgden 4 eeuwen vol invallen van de Siamezen en de Vietnamezen, tot de Fransen alle invasies het land uit schopten rond 1864, Phnom Penh de hoofdstad maakten en in 1953 het land onafhankelijk verklaarden. Verder deden de Fransen niet al te veel voor dit land; na de 2e WO waren er nog steeds geen universiteiten in Cambodja en slechts 1 middelbare school!
Koning Sihanouk werd na 1953 ook eerste minister bracht in nog geen 15 jaar veel welvaart en voorspoed voor de Cambodjanen, maar in 1970 nam het leger de macht over. De koning vluchtte naar Beijing. Zuid Vietnamezen en Amerikanen begonnen daarop (vergeefs) het land te bombarderen omdat steeds meer communisten zich in Cambodja gingen schuilhouden. Cambodjaanse communisten (Rode Khmer) grepen de macht in 1975 olv Pol Pot. Er volgde een van de bloederigste revoluties ter wereld. Phnom Penh werd ontvolkt; iedereen werd gedwongen te gaan werken op het veld. Hele families werden lukraak gescheiden en over het land verdeeld. Geld werd afgeschaft. Ongeveer 2 miljoen Cambodjanen vonden in 4 jaar de dood tgv de Rode Khmer.
Na 4 jaar vielen de Vietnamezen Cambodja binnen en veel Rode Khmer leden vluchtten de jungle in. Vervolgens begonnen Cambodjanen terug te keren naar hun woonplaats, op zoek naar familie. Men vergat de landbouw met als gevolg een hongersnood (1979 en 1980) en kwamen wederom honderduizenden Cambodjanen om.
Het land werd vanaf 1979 geregeerd door een door Vietnam gesteunde regering (waarvan later bleek dat het een heel aantal ex - Khmer leden bevatte).
Pas in 1998 werden de eerste Rode Khmer leden berecht. Pol Pot ontsnapte terechtstelling omdat hij in april 1998 overleed.
Inmiddels zit de koning weer op zijn troon en wordt het land geregeerd door de Cambodian People's Party, die alle touwtjes (politie, leger, rechterlijke macht en ambtenarij) stevig in handen heeft. Toch wordt het land langzaam wat welvarender door toerisme en industrie, al is die welvaart nog niet eerlijk verdeeld en tiert de corruptie nog welig.
22 december vlogen we van Luang Prabang in Laos naar Siem Reap in Cambodja. Siem Reap ligt in het hart van het oude Khmer rijk.
Wat ons direct opviel, was het aangename klimaat in Cambodja. Net een paar graden warmer; ook 's avonds hoefden de truien niet meer aan. We bleven een middag lekker aan het zwembad en gingen 's avonds met een tuctuc naar de stad. De tuctucs zijn hier anders dan ik tot nu toe gezien heb; de bakjes waar je in kan zitten worden achter een scooter gehangen;
Siem Reap was volgebouwd met toeristische winkels, gezellige restaurants en ja wel; internet cafe's. Dus na het eten iedereen nog even achter een computer, waar je zelfs met skype en een webcam het thuisfront kan spreken en zien! (ik kon toch niet nalaten regelmatig te denken aan mijn eerste grote reis door Afrika; 7 maanden van huis, soms maanden zonder post, en 1 keer 3 minuten kunnen bellen naar huis op mijn vaders verjaardag, voor een klein fortuin, en na 3 uur wachten op verbinding. Echt. Nog geen 25 jaar geleden!)
De volgende dag hadden we een programmaloze dag, en ik wilde graag naar de drijvende dorpen aan het Tonle Sap meer. Tot mijn verbazing wilde iedereen mee, een middag zwembad was wel genoeg, en onze huurauto met chauffeur kon ons wel naar de rand van het meer brengen. Echter 3 km voor het eindpunt konden we niet verder; de enorme kuilen in het zandpad maakten de doorgang onmogelijk. Direct kwamen er een paar jongens op brommertjes aan, die aanboden ons heen en weer te rijden. Peter zag er helemaal niets in, maar de kinderen, die eigenlijk helemaal niets zagen in de drijvende dorpen, wilden wel op die brommertjes (en dit team moet ik dus elke dag motiveren voor allerlei acties).
Maar na enig overleg ging Peter overstag en stapten we allemaal achterop diverse brommertjes. Zelfs voor de brommertjes viel het nog niet mee op het zandpad, maar uiteindelijk kwamen we aan bij het meer. Hier lagen lange houten bootjes die een soort taxi dienst waren voor de drijvende dorpen in de omgeving.
Blij van die brommertjes af te kunnen, stapten we aan boord en we voeren een uurtje door een soort mangrove oerwoud;
Op een gegeven moment bereikten we de eerste huizen en we keken onze ogen uit naar de bijzondere constructies;
Het water in de rivier is nu, in de droge periode, nog steeds aan het zakken, maar je kan je voorstellen hoe hoog het water kan komen als je deze huizen ziet!
Omdat een paar ondernemende huisvrouwen een restaurantje begonnen waren op hun eigen varanda, konden we de huizen ook van binnen bekijken. (een huiskamer zonder meubels, op de achtervaranda was de keuken, en er was maar 1 slaapkamer een beetje afgescheiden.)
Ook werden we gestimuleerd in de school te kijken. Een meisje, dat zich als ons gids ontpopte, vertelde dat de ene helft van de kinderen 's morgens les had en de andere helft 's middags. Vervolgens bood ze aan om potloden en schriftjes van haar te kopen, die we dan aan de lerares konden geven omdat niet alle kinderen schriftjes hadden. Ik had een beetje te doen met de lerares; zoveel kinderen in 1 klas, en dan 2 dagdelen dezelfde grote groepen! (kreeg de groep niet eens op 1 foto!)
Het was een leuk bezoek en na de zeer locale maaltijd gingen we weer terug per boot, brommer en taxibusje.
24 december gingen we de beroemde tempels van Angkor Wat bezoeken.
Rond het jaar 1000, toen Londen nog een uit de kluiten gegroeid dorp was, woonden er al miljoen mensen in deze oude hoofdstad. De mensen woonden allemaal in houten huizen, waar nu niets meer van terug te vinden is. Maar de honderden (!!) tempels die ze voor hun Goden van steen maakten, zijn nu nog meer dan indrukwekkend.
In 1860 ontdekten Fransen deze ruines (je kan ze ook nauwelijks missen) en vanaf 1908 is er begonnen met de restauratie, want jungle vegetatie dreigt niets meer over te laten van dit world heritage monument.
Nog steeds wordt er hevig gerestaureerd; tempels worden steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd, maar grote hopen 'rest stenen' blijven bij elke renovatie over en niemand weet waar ze precies vandaan kwamen...
De eerste tempel die we bezochten was Bayon, gebouwd rond 1200 door koning Jayavarman VII, die de meest indrukwekkende tempels op zijn naam heeft staan. Deze tempel valt op door 216 enorme 'punttorens' die de vorm hebben van een gezicht.
Vervolgens liepen we naar Baphuon, waar we niet in konden omdat hij nog onder renovatie was. (uit elkaar gehaald vlak voor de burgeroorlog, vervolgens heeft de Rode Khmer de keurige administratie vernietigd, en nu is Baphuon de grootste puzzel ter wereld...)
We hebben over het 'terras van de olifanten' gelopen; een 300 meter lang terras, vroeger volledig overdekt met hout en gouden ramen. Vanaf dit terras werden enorme parades afgenomen, en gezien de afmetingen en de afbeeldingen van deze parades in stenen muren kun je je een kleine voorstelling van de grootsheid van het koninkrijk maken.
Na een lekkere lunch in de open lucht liepen we naar Angkor Wat, het grootste godsdienstige gebouw ter wereld, gebouwd in de 12e eeuw ter ere van de Hindu god Vishnu en zou als begraafplaats dienen van de toenmalige koning. Het is een enorme tempel maar omdat hij zo enorm en zo vlak is, is het moeilijk op een foto een goede indruk te geven...
enorme tuinen en zwembaden - nu leeg - rond Angkor Wat
Daarna was het genoeg tempels voor die dag en gingen we naar het hotel voor een kerstfeest aan het zwembad.
De volgende dag maakten we een kleine selectie uit al die tempels die nog te bezichtigen waren. Onderstaande foto is van Ta Som; de oostelijke ingang is bijna volledig overwoekerd door boomwortels;
Ook het zwembad complex van Preah Neak Pean, bestaande uit 5 vierkante zwembaden compleet met fonteinen in dierenvorm, was een knap staaltje werk. De meest sfeervolle tempel vonden wij die van Ta Prohm, omdat deze tempel er nog net zo bij ligt als de Fransen hem 100 jaar geleden vonden; grotendeels overwoekerd door bomen;
De volgende dag reden we naar Phnom Penh. Cambodja is vrij vlak, maar het was een 2 baans weg met veel brommertjes en fietsen en busjes; veel meer verkeer dan in Laos dus ook hier schiet het niet echt op. Phnom Penh is een drukke, overbevolkte stad. Veel bedelaars en zwerfkinderen. Veel bedelaars zijn mijnenslachtoffer, en vormen een muziekbandje om zo geld te verdienen.
Het hotel waar we in sliepen had geen kamers naast elkaar; de kinderen hebben hier lekker misbruik van weten te maken door veel te lang tv te kijken.
De volgende ochtend was Jillis niet te bewegen om op te staan, maar 's avonds een vent; 's morgens een vent. Dus geen gezeur en naar het ontbijt. Hoewel het het beste ontbijt van de vakantie was, bleef Jillis sacherijnig en wilde niet eten.
Na het ontbijt gingen we het koninklijke paleis bekijken, dat veel te lijden heeft gehad onder de Rode Khmer maar toch ook nog enigszinds gespaard is gebleven om onduidelijke redenen. Inmiddels woont de koninklijke familie in een redelijk paleisje om de hoek, maar alle andere gebouwen op het terrein zijn musea. De troonzaal, gebouwd in 1917 en af en toe nog in gebruik bij officiele bezoeken (museum is dan dicht), was het meest indrukwekkend;
troonzaal; rechts het koninklijk paleis, gezien vanaf de troonzaal.
Een ander opvallend gebouw op het koninklijk terrein (er staan zeker een stuk of 10 diverse gebouwen in dezelfde bouwstijl) was een danszaal zonder muren, zodat het maanlicht de dansvloer kon verlichten;
De Silver Pagoda is gebouwd aan het eind van de 18e eeuw. Hoewel 'slechts' de vloer van zilver is (5329 zilveren tegels, die per stuk 1125 kg wegen!). De Pagode staat vol Buddha beelden, hoop goud, dikke diamanten; je moet ervan houden...
Silver PagodaMidden tussen de koninklijke gebouwen in de typische bouwstijl, is, als een vlag op een modderschuit, een paviljoentje geperst, kadootje van Napleon III;
Het was wel toeristisch, maar lekker rustig en de tuinen waren prachtig aangelegd. Helaas bleef Jillis maar zeuren dat hij naar bed wilde. We trokken ons er niet te veel van aan, tot hij midden op het koninklijk terrein het door Peter opgedrongen ontbijt uit wist te kotsen. Peter had 's morgens ook al last van zijn darmen gehad; dus snel mogelijk maakte het zwakke geslacht zich vervolgens maar uit de voeten terug naar het hotel...
Lilith was een beetje jaloers; die had ook wel zin in een middag voor de tv, maar we maakten er een gezellig meiden dagje van. Eerst nog even het nationaal museum afgeraffeld, naar de markt voor wat locale lekkernijen
gebakken spin en kakkerlakeen shoppingmall (verzoek van Lilith) bekeken en daarna zijn we gaan lunchen in restaurant 'Friends'. Dit restaurant is opgezet door een Fransman, die 10 straatkinderen van straat heeft geplukt en ze onderdak, een matras, eten en een baan in het restaurant aan bood. Hij schreef dat binnen een week 9 kinderen verdwenen waren; ze vonden een matras veel te warm, misten de koele straattegels en verkozen hun vrije leven. Hierna heeft hij het anders aangepakt; en met succes. Tientallen kinderen zijn inmiddels opgeleid tot kok, serveerster of werken in de aangrenzende soevenir winkel annex nagelstudio. Het menu was gevarieerd en alles was even lekker. Ik sprak met een jonge ober die vroeger op straat had geleefd. Hij droomde altijd over hamburgers. En toen hij zich er eindelijk een kon veroorloven, vond hij ze zo vies dat hij ze nooit meer gegeten heeft!
Nadat onze buikjes vol waren hebben we nog alle nagels laten knippen en lakken, voeten laten masseren en een prachtig kookboek met foto's en recepten uit het restaurant gekocht. Wat een geweldig initiatief! (Er zijn meerdere van dit soort restaurants in de stad)
's Avonds zijn we er weer gaan eten, Peter ging mee, maar Jillis bleef lekker in bed.
Onze laatste dag van de vakantie hebben we besteed aan het Tuol Sleng museum. Dit was tot 1975 een middelbare school, daarna door de Rode Khmer omgebouwd tot gevangenis. Bijna alle mensen die de folteringen in de gevangenis overleefd hebben, zijn hierna vermoord op de Killing Fields. Toen de Vietnamezen eindelijk voor de deur stonden, waren er nog maar 7 gevangenen in leven. Er lagen nog 14 lijken, die ze in de tuin hebben begraven in witte stenen 'kisten';
op de achtergrond de klaslokalen.
foto aan de muur is een foto van een van de laatste slachtoffers.De meeste schoollokalen waren verdeeld in tientallen kleine hokjes. Overal zat prikkeldraad voor; niemand heeft ooit kunnen ontsnappen.
rechts de klaslokalen.
regelement van de bezetters.
foto's van de gevangenen.Hoewel het natuurlijk een gruwelijk museum is, denk ik dat het goed is om de misdaden die hier gepleegd zijn niet te verstoppen.
We hebben bijna 2 uur door het museum gelopen; er was veel te lezen over het regiem.
Hierna zijn we naar de Killing Fields gegaan, die 14 km buiten de stad liggen. Hier zijn 129 massagraven gevonden met ruim 17.000 slachtoffers. Om kogels te sparen zijn de mensen doodgeknuppeld.
Ter nagedachtenis aan de slachtoffers hebben ze een stupa gebouwd, waar 9000 schedels in zijn opgestapeld.
In het grasveld rond de stupa zijn kuilen in het landschap zichtbaar, waar de massagraven zijn bloot gelegd;
Het was een indrukwekkend einde van onze vakantie.
1 comment:
Hoi Liesbeth,
Wat een mooie reis hebben jullie weer gemaakt. Leuke foto's en een prachtig reisverhaal. Ik heb er weer van genoten! Ik mail je gauw weer...
Groetjes,
Marjolein
Post a Comment