Liesbeth's blog: Prinsjesdag 2020; met 33 graden naar Panorama Mesdag en het Mauritshuis.

Op deze stralende prinsjesdag in sober Den Haag was ik op het idee gekomen om naar Panorama Mesdag te gaan met mijn museumkaart. Het was een heerlijk stukje fietsen en ik verwachtte dat het niet druk zou zijn met dit mooie weer. Ik had er hele verschillende dingen over gehoord en ik wilde het graag eens met eigen ogen zien.

Het is een cilindervormig panorama schilderij van ongeveer 14 meter hoog en met een omtrek van 120 meter. Het is in 1881 in 4 maanden tijd geschilderd door Hendrik Willem Mesdag met hulp van 4 andere schilders. In Europa waren in de 19e eeuw diverse panorama schilderijen gemaakt, waarvan het merendeel over veldslagen. Er zijn er nog 14 van te bezichtigen; oa in Zurich en in de voormalige oostbloklanden.

Mesdag schilderde het doek in opdracht voor een Belgisch bedrijf. Dit bedrijf ging snel failliet; door de uitvinding van de bewegende beelden liep het bezoekersaantal heel snel terug. Mesdag heeft het teruggekocht en voor zijn overlijden heeft Mesdag het aan zijn 33 neven en nichten geschonken in de vorm van een NV. Hierdoor is het doek bewaard gebleven, in tegenstelling tot heel veel andere panorama schilderijen.

Bij binnenkomst bleek dat er bijna geen bezoekers waren en vanaf de eerste zaal, met schilderijen van Mesdag en van zijn vrouw Sientje, vond ik het al erg leuk. Voornamelijk strand- en zeegezichten;

Hierna kwam ik in een zaal met hedendaagse fotografie, met als onderwerp het Scheveningse strand. Deze 2 foto's vond ik eruit springen;

Daarna liep ik een donkere hal binnen en moest een trap op. Boven kwam ik op een rond plankier met een geweldig uitzicht op het panorama schilderij. Het overtrof mijn stoutste verwachtingen!! Ik ben maar een matige kunstliefhebber en heb dingen al vrij snel gezien. Maar hier heb ik wel een half uur rondgelopen. En gepraat met een suppoost die ik het hemd van zijn lijf vroeg. Ik was de enige en hij had wel lol in mij.

Het zand op de voorgrond is dus 'echt' zand. Het schilderij begint een beetje bij de golvende rand op 1/3. Op foto's komt het schilderij absoluut niet tot zijn recht. De afstand van het ronde plankier tot het schilderij is 14 meter, en wordt door zand-duinen bedekt. Het licht komt via een glazen koepel op het dak, dat je door een doek niet kunt zien maar dat afhankelijk van de stand van de zon steeds andere stukjes van het Panorama extra belicht. De 14 meter is heel erg bedrieglijk; de afstand lijkt heel veel groter. Ook een klomp die halverwege ergens op het zand slingert, lijkt een reuzen klomp maar is in werkelijkheid een normale maat.

Door de donkere gang worden de illusies nog extra benadrukt. De suppoost vertelde dat hij de ware diepte kan zien. Dat gebeurd als je ongeveer een dag naar het schilderij gekeken hebt. Hij werkt er 2 dagen per week maar zijn hersens zijn niet meer te foppen.

Hij wees bekende punten van Scheveningen aan; oa de Haringvliet en de Haringkade. Het Kurhaus is gebouwd na het voltooien van het schilderij.

Ik heb geprobeerd een zg panorama foto met mijn Iphone te maken door rondjes te hollen over het platvorm maar dat moet ik nog maar wat meer oefenen! De foto boven is daarom maar van internet. De foto's onder zijn foto's van 8 punten; die moet je dus achterelkaar voorstellen.

Ik vond het super bijzonder;

Achter het rijtje huizen de Haringkade.

Uitzicht op links Haringkade en Scheveningen anno 1881.

De klomp is op de foto nauwelijks te zien (in het midden op de zandduin) maar lijkt dus met het blote oog enorm.

Tussen de boten lopen paarden van de cavalerie.

Het voorste huis is er nog; hierachter is het Kurhaus gebouwd.

Onderstaande foto is een luchtfoto van het panorama; door het tentdoek over de ronde houten wandel'promenade' (waar je dus op loopt om het doek te bewonderen) ligt het zand met aan de randen het panorama-doek;

Ik stond om half 4 weer buiten en belde mijn moeder met het plan door de duinen naar Wassenaar te fietsen, maar ze was aan het kaarten met haar zussen. Dus besloot ik ook nog maar naar het Mauritshuis te gaan. Ik kwam langs paleis Noordeinde waar het vreselijk druk was met bewaking; even later kwam er een auto aanrijden met Alexander en Maxima.

Voor het Mauritshuis botste ik bijna tegen een druk pratende minister Grapperhaus aan. Ik stond gewoon bij de ingang en hij had me niet zien staan. Dus niet alleen tijdens zijn bruiloft let hij niet op de 1.5 meter afstand...

Het Mauritshuis is oorspronkelijk een stadspaleis, gebouwd voor Johan Maurits, prins van Nassau-Siegen tussen 1633 en 1644. Het gebouw is nu eigendom van de Nederlandse staat en sinds 1822 een museum, dankzij Koning Willem I. Het ligt aan de Hofvijver en vlak bij het Torentje van Rutte.

Binnen was ik me even aan het oriënteren en toen sprak een aardige suppoost mij aan. Hij legde uit hoe het gebouw in elkaar zat; grofweg 16 kamers vol schilderijen, voornamelijk uit de Gouden Eeuw, verdeeld over 2 verdiepingen. In elke kamer mochten er afhankelijk van de grootte, maximaal 2 tot 5 mensen binnen zijn.

Ik begon een beetje door de kamers te schooieren, lette goed op de nummers van de kamers zodat ik er geen zou missen -16 ruimtes zijn te overzien - en stond net voor schilderij met een enorme stier van Paulus Potter, toen de suppoost weer verscheen. Hij vroeg wat ik van dit schilderij vond en ik zei eerlijk dat ik net liep te bedenken dat dit het enige lelijke schilderij was dat ik tot nu toe hier had gezien. Hij moest lachen en zei dat dit schilderij tot de 5 topstukken van het museum hoorde. Hij legde uit de man achter de stier het gezicht was van Teun op de ouderwetse aap-noot-mies leesplank, en als hoogbejaarden binnen komen dat die altijd direct Teun herkennen.

We raakten aan de praat en hij vertelde dat hij hier 10 jaar werkt en dat dit de rustigste dag ooit was! Hij vroeg of ik hun beroemde schilderij van Rembrandt al gezien had; 'de anatomische les van dr. Nicolaas Tulp'. Ik zei dat ik wel zijn zelfportret al had gezien maar dat ik sinds het boek 'Schilderslief' een andere kijk op Rembrandt had. Hij kende het boek niet en hij besloot ter plekke het te gaan lezen toen ik hem een beetje over de inhoud vertelde. Toen kwamen we bij de Chirurgische les en hij legde me uit vanuit welke positie ik het schilderij moest bekijken; als je er namelijk recht voor gaat staan lijken de benen van het lijk veel te kort;

Hij vertelde ook dat de rechterhand van het lijk oorspronkelijk een stomp was maar dat Rembrandt later de hand eraan moest schilderen want de stond was te confronterend. Sindsdien heeft de hand een iets te donkere tint; het is Rembrandt niet gelukt om een goede kleur eraan te geven; of hij wilde het niet! Dat lijkt me ook zeer aannemelijk.

In deze hal hangt Michiel de Ruijter en zijn nazaten. Deze schilderijen zijn de enige die in hun originele lijsten hangen.

Dit schilderij is 'het huishouden van Jan Steen', maar het heet 'soo voer gesongen, soo na gepepen'. Jan Steen heeft zijn eigen gezicht geschilderd in de vaderfiguur die de jonge knul leert roken.

Hierna liet hij me het beroemdste stadsgezicht uit de 17e eeuw zien; 'gezicht op Delft' van Vermeer. De bebouwing heeft hij wel minder rommelig geschilderd dan in werkelijkheid;

Het allerlaatste schilderij dat ik gezien heb, en behoorde tot HET topstuk, was 'het meisje met de parel'. De suppoost vertelde dat dit schilderij natuurlijk nooit geveild gaat worden, maar dat de verwachte opbrengst in 'de miljarden' zal gaan lopen.

Hierna namen we hartelijk afscheid en liep ik zeer tevreden naar buiten. Wat een onverwacht leuke musea vandaag!

Het was zulk heerlijk weer dat ik ook nog een rondje over het Binnenhof heb gelopen. Ik maakte maar eens een paar foto's; het is toch bizar dat ik van allerlei gebouwen over de hele wereld foto's heb maar niet van het Binnenhof, hoewel het erg moeilijk is met een Iphone hier een aardige foto van te maken;

Ik had de smaak van de musea zo goed te pakken dat ik de volgende dag besloot naar Alphen te fietsen en het Archeon te bezoeken. Het was nog steeds heerlijk weer. Ik was een keer met de kinderen naar het Archeon geweest. Zonder kinderen en in het najaar is het geen hoogtepunt maar het weer maakte een hoop goed.

Een klein impressie;

Een woning van een paar duizend jaar oud (boven). Er was ook een heel aardig informatie centrum over wat de Romeinen in Nederland hadden uitgespookt.

En er was een straat uit de Middeleeuwen nagebouwd;

Ik was er na een uurtje helemaal doorheen gelopen en omdat het nog vroeg was fietste ik door naar Leiden, naar Hortus. Daar was ik ook nog nooit geweest en ik ben er al talrijke keren langs gevaren. Dat was ook ook aardig maar als het er nooit van was gekomen had ik er goed mee kunnen leven;