Vandaag had ik een wandelafspraak met Els. Zij woont in Dordrecht en wilde liever 10 dan 15 km lopen. Ik deed als voorstel Brielle en vertelde als ze het na een uur het wandelen al zat was, we dan een stukje konden afsnijden.
Ik was nog nooit in Brielle geweest, Els alleen maar als kind dus we waren benieuwd.
Brielle ligt op het eiland Voorne en is gelegen aan het Brielse Meer.
In de 11e eeuw bestond Voorne uit een paar eilandjes. Men begon met de bouw van de grote Sint-Catharijnekerk (1417) met hierom heen veel kloosters, waar de stad omheen is gegroeid.
In de middeleeuwen was het een welvarende stad. Op 1 april 1572 werd de stad ingenomen door de Watergeuzen, deze inname wordt gezien als het begin van de opstand tegen Filips II. (Op 1 april verloor Alva Den Briel (zijn bril) - maar de 1 april grap bestond al van voor die tijd.)
Brielle kreeg al in 1338 het recht om de stad te omringen met wallen en vesten die gebouwd zijn volgens het oud-Nederlands vestingstelsel; Brielle heeft 9 bastions, 5 ravelijnen, 5 beren met monniken en 4 poorten (waarvan er 2 nog steeds bestaan). Sinds 1713 is er weinig aan de vesting veranderd; in 1972 is de vesting wel gerenoveerd.
Een bastion is een 5 hoekige stenen of aarden uitbouw van een verdedigingswerk.
Een ravelijn ligt midden voor een vestingfront, is ongeveer driehoekig en verdedigd een poort en/of bastion tegen vijandelijk vuur.
Een beer is een gemetselde dam in een vestinggracht en dient ter bemoeilijking van de overgang in de vorm van een ezelsrug en is voorzien van een monnik (een opstaande hindernis van metselwerk of natuursteen).
Via de Kaaipoort (1709);
liepen we de stad binnen en al snel volgden we de hoeken van een paar bastions door over de graskruin van een wal te lopen;
Overal stonden nog kanonnen;
En ook kregen we de eerste beer met monnik te zien;
Na een paar bastions verlieten we de stadswal en vervolgden we de route dwars door de stad. Zo vroeg op de maandagmorgen was er nog weinig beweging te bekennen. De winkelstraat zag er best leuk uit maar er was nog niets open.
Het Brielse stadhuis is een opvallend gebouw op de markt, met hiervoor een beeld van koningin Wilhelmina;
De gevel is in 1790 ontworpen. Dit gebouw was de voormalige stadsgevangenis en de vroegere Waag; nu is dit het Historisch Museum (met focus op de Tachtigjarige Oorlog en de inname van Den Briel), maar was op maandag gesloten. We liepen dus maar verder richting de grote Sint Cathelijnekerk, die ook gesloten was. De opzet was om de grootste kerk van Holland te bouwen, maar het is nooit voltooid, mede door een brand in 1456 en in 1482 was het geld op. Het schip was klaar alsmede de 57 meter hoge, stompe toren. Doordat de toren in de steigers stond was het moeilijk om een goede foto te maken;
De kerk zat ook potdicht en in het rondje om de kerk troffen we nog het Brigittepoortje; de toegang tot het voormalige Brigittenklooster. Deze zusters vestigden zich in 1493 maar door de Sint Felixvloed in 1530 trokken de kloosterlingen naar Rosmalen. Dit is er nog over van de toegangspoort;
Hierna liepen we langs de haven
en de stadswal. Hier staat nog het Wachthuis van de vroegere Waterpoort, die in 1894 afgebroken was om ruimte te maken voor het verkeer. De oorspronkelijk gevelsteen is nog te zien;
maar het uitzicht op de ophaalbrug en de binnenhaven vonden wij leuker dan het huis.
Er stonden wel een paar leuke pandjes met fraaie gevelstenen schuin tegenover het Wachthuis;
We liepen over een brug met weer een mooi uitzicht op een 'beer' met 'monnik';
En aan de andere kant uitzicht op Brielle en het Poortwachtershuis (uiterst rechts);
Hierna lieten we Brielle achter ons en via een wandelpad langs het Brielse Rak, het Oosterlandse Rak en het Brielse Meer kwamen we bij de Stenen Baak, de eerste stenen vuurtoren van Nederland;
Het lijkt een vreemde plaats voor een vuurtoren, maar in de 17e eeuw lag deze plek aan de open zee. In de 18e eeuw werd de toren militair interessant, en werd bij de toren een klein fort gebouwd dat later uitgroeide tot een klein verdedigingswerk met kanonnen. De kogelgloeioven stamt uit 1782 en werd in 1957 herbouwd. (foto rechts boven).
Bij een vijandelijke inval werden stalen kogels in de oven verhit om vervolgens te worden afgeschoten op de houten vijandelijke oorlogsschepen. Zij zijn in onbruik geraakt rond 1870 toen ijzeren schepen de houten schepen vervingen.
door het Molecatenpark liepen we over een mooi bospad verder. Hierna volgden een paar kilometer kale dijk tot we de stad en de eerste bastion weer zagen liggen;
Via een houten brug zagen we de Langepoort al liggen;
De Langepoort dateert uit 1704, is in 1799 vernieuwd en in 1972 gerestaureerd;
We kwamen weer langs een paar mooie gebouwen en vooral de gevelsteen van 'de stukke pot' viel mij op;
We dronken wat bij de Hoofdwacht en daarna aten we onze lunch op bij de plek waar de Noordpoort had gestaan. Er werd een korte film vertoond van de geschiedenis van Brielle;
Hier werd op 1 april 1572 onder het uitroepen van 'In naam van Oranje doe open de poort' de Noordpoort in geramd en stormden de Watergeuzen de stad binnen.
We vonden Brielle erg leuk en we namen ons allebei voor een keer terug komen voor de musea.
.
No comments:
Post a Comment