Vandaag checkten we uit het hotel in Leeuwarden en reden naar Franeker.
Franeker is rond 800 ontstaan en de naam komt van 'froonacker' ofwel 'land van de koning'.
We liepen eerst langs het Korendragers Huisje (uit 1634);
De deur stond open en je kon er vrij rondkijken. Het bleek meer dienst gedaan te hebben als wachtlokaal en opslag van meet- en weegmaterialen, dan dat er daadwerkelijk koren in gesjouwd werd. Er werden ook landbouwproducten verhandeld, er werd zaken gedaan door verzekeringsmensen en handelaren in graan, veevoer en kunstmest. De laatste korenmeters hebben tot 1945 hier dienst gedaan.
Korendragers vormden vroeger een gilde-achtige beroepsgroep, stonden onder ede en hadden wacht van zonsopgang tot zonsondergang. Ze werden ook verondersteld te helpen bij het 'pakken van deugnieten'.
Hierna kwamen we langs het stadhuis van Franeker;
De bouw begon in 1591 en het is een raadhuis in Franeker en Friese renaissance stijl. Om 22 uur slaat 'het klokje van gehoorzaamheid; in het verleden gingen om die tijd de stadspoorten dicht, later dienden nette meisjes om die tijd binnen te zijn.
Het is te bezichtigen vanaf 13 uur maar daar wilden we niet op wachten.
Dus liepen we door naar het Planetarium van Eise Eisinga;
Ook hier hadden we geen geluk; de komende anderhalf uur waren er geen vrije slots om het musea te bezichtigen en omdat het geen deel uit maakte van de museumjaarkaart besloten we het museum maar over te slaan. Het interessantste onderdeel uit dit museum was een planetarium dat Eise Eisinga tussen 1774 en 1781 gebouwd heeft in zijn huiskamer. Het is het oudste werkende planetarium ter wereld. Nog ooit maar een keer terug naar Franeker dus...
Het museum Martena was wel open.
Dit stadskasteel werd rond 1498 gebouwd door Hessel van Martena. Het gebouw was lange tijd een (versterkt) woonhuis. Van 1895 tot 1984 was de stins het gemeentehuis.
De vaste collectie is gewijd aan de stadsgeschiedenis van Franeker, bevat een collectie over de voormalige universiteit van Franeker en bezit de grootste collectie over en van de vrouwelijke wetenschapper Anna Maria van Schurman.
Ik vind de inrichting altijd weer boeiend. Deze stins heeft een pronkkeuken, aangelegd rond 1700. Pronkkeukens raakten toen in de mode onder rijke burgers; naast de eetkeuken lieten ze een pronkkeuken bouwen, waar de dame en heer des huizes aten en hier pronkten met mooi keukengerei, zoals porselein en koper. Aan de marmeren vloer en de Harlinger haardtegels kun je hun rijkdom aflezen;
De huiskamer;
Op zolder staan een paar aparte mechanische kunstwerken.
'Salomo's eerste rechtspraak' is een mechanische toneelstuk van Jan ELzinga (1882-1947). Hij heeft hier 4 jaar aan gewerkt en was een groot succes. Met een kist op veren reisde Elzinga per trein door het hele land om met de vertoning geld te verdienen. Zeven poppen beelden het verhaal in 35 minuten uit.
Het werd eerst handmatig aangedreven, later met een kleine motor. Rond 1920 werd het kunstwerk minder populair door ander vermaak zoals de bioscoop. Elzinga werd klokkenmaker en uitvinder.
Jacob Kooistra (1887-1978) was vrachtrijder en schipper. Toen hij in 1957 met pensioen ging besteedde hij al zijn tijd aan het knutselen aan scheepsmodellen, collages en een draaimolen, die hij van rommel, oude tijdschriften en wat eenvoudig gereedschap maakten. Uiteindelijk verrees een hele kermis, compleet met poffertjeskraam, cakewalk, bokstent, dancing, reuzenrad, zweefmolen en transportauto's. Voor 50 cent kun je de meeste delen van de kermis nog steeds laten draaien;
Hierna besloten we dat we naar Harlingen gingen. Deze stad vonden we maar matig interessant. We lunchten hier en wilden toen naar het Friese museumdorp in Allingawier. Maar we kwamen tot de ontdekking dat dit museum gesloten was.
We reden toen maar over de Afsluitdijk, dat stond ook nog op het verlanglijstje van Lilith, en reden naar Medemblik.
Hier bezochten we Kasteel Medemblik (of Radboud) uit 1288;
Het was een dwangburcht gebouwd in opdracht van Floris V om West-Friezen onder de duim te kunnen houden. Door de aanleg van de stadswallen in 1578 raakte het kasteel in verval. Aan het eind van de 19e eeuw is het kasteel gerenoveerd en in 1939 werd hier tijdelijk 'De Nachtwacht' in veiligheid gebracht, tot het in 1940 naar een bunker in de duinen van Castricum verhuisde.
De interessantste bezienswaardigheid in het kasteel vond ik een replica van de Hereford mappa mundi (ca. 1250).
Deze wereldkaart is gemaakt met Jeruzalem, als belangrijkste stad, precies in het midden. Azie ligt op de bovenste helft, Europa linksonder en Afrika rechts onder. De werelddelen worden van elkaar gesplitst door rivieren en de Middellandse Zee.
Naast geografische aanduidingen, kun je ook bijbelse plaatsen en fantasiefiguren op de kaart vinden.
Je kon ook een kerker bezoeken en een vrij sobere ridderzaal.
Buiten zaten 2 roofvogels maar het was onduidelijk of er nog een roofvogelshow kwam of dat ze er zaten als foto object. Ik heb moeite met deze prachtige dieren aan een ketting...
Hierna liepen we een rondje door Medemblik. De poort 'De Vier Weeskinderen' uit 1765 vond ik wel aardig;
We vonden het wel genoeg voor vandaag en we reden naar Amsterdam, waar ik Lilith thuis afzette en daarna door reed naar Voorschoten.
.
No comments:
Post a Comment