22-9-'21. Groene Wissel Oosterbeek. 19 km.

Samen met Patricia begonnen ik in Oosterbeek met de wandeltocht. We kwamen al snel langs diverse bordjes die melding maakten van wat er bij de Slag om Arnhem was gebeurd. Tussen 17 en 25 september 1944 vond deze luchtlanding en veldslag plaats; de grootste operatie op Nederlands grondgebied en onderdeel van Operatie Market Garden. Het was voor de geallieerden en Nederland grotendeels een mislukking doordat de brug in Arnhem over de Rijn niet kon worden ingenomen, waardoor het noorden en westen niet bevrijd werd met de hongerwinter tot gevolg.

Nu, 75 jaar later, liepen we door prachtige bossen om Oosterbeek en heerste er een vredige sfeer;

 

Via Park Hartenstein, de Hemelse Berg en Dennenoordpark kwamen we bij de Oude Kerk van Oosterbeek. Dit is de oudste nog in gebruik zijnde kerk van Nederland; hij stamt uit de 10e eeuw!

Het is een pre-romaanse zaalkerk van tufsteen. De toren stamt uit de 14e eeuw. Tijdens de Slag om Arnhem werd de kerk zwaar beschadigd. De kerk was één van de laatste steunpunten voordat de Britse Airborne-divisie zich in de nacht van 25 op 26 september 1944 over de Rijn moest terugtrekken. Buiten de kerk (links nog net te zien op de bovenste foto) is een herinnering aan de hevige strijd;

Na de oorlog is de kerk tijdens restauratie teruggebracht naar de situatie zoals die geweest moet zijn na de bouw van het romaanse koor in de 12e eeuw, maar helaas konden we de kerk niet van binnen bekijken.

                             

Het spoorviaduct stamt uit 1875;

Op 9 mei 1940 hebben Nederlandse militairen de brug opgeblazen en de herstelde brug was tijdens de Slag om Arnhem wederom een strijdtoernooi. Hier zijn diverse films over gemaakt.

Hierna kwamen we op Landgoed Mariëndaal;

Dit hoofdgebouw werd in 1735 gebouwd. Het is nu in erfpacht uitgegeven.

We liepen door een prachtig park;

En kwamen toen bij de Groene Bedstee;

 

Dit is een flinke doorgang van beuken die in 1856 in Engelse landschapsstijl werd aangelegd; een berceau van 300 meter lang! Vroeger wandelden hier de dames van het landgoed, zodat hun huis mooi blank bleef. 

De das is een vaste bewoner en er zijn diverse dassentunnels onder wegen die door dit park lopen. Helaas geen das gezien. Er zijn ook boommarters en vleermuizen in de ijskelder.

Hierna kwamen we in het Hoog Erf bos, landgoed Lichtenbeek en het Missionarissenbos.

De bosbewoners;

en hun behuizing;

kampvuurtje en wasdag;

 

Hierna vonden we eindelijk een bankje met een fijn uitzicht en was het hoogste tijd voor de lunch;

Vervolgens liepen we langs Abdijcomplex Koningsoord, het enige trappistencomplex van Nederland; 

Er wonen nog ongeveer 31 nonnen. Hun arbeid bestaat voornamelijk uit boekbinden en er is een winkeltje met eigen producten. Het meeste zal we uit hun eigen tuin komen. Ik kan me niet voorstellen dat 31 (oude) nonnen deze hele tuin kunnen onderhouden maar wie weet...

Middenonder loopt een non in vol ornaat;

Er is ook een gastenhuis en weef- en borduuratelier. 

De Trappistinnen bidden en zingen zeven maal per dag. Ze leven in stilte en afzondering. 

Hierna kwamen we bij een Mariakapel, midden in het bos;

We kwamen langs Kaalkop; een 19e eeuwse benaming voor een hoog punt. En langs een plek waar op 19 september 1944 156 parachutisten door Duitse eenheden werden tegengehouden en de meeste sneuvelden ter plekke. Er zijn diverse herinneringen; houten kruisjes met papieren klaprozen en het Airborne-embleem;

Hierna kwamen we bij de indrukwekkende Airborne begraafplaats. Deze week was juist de jaarlijkse herinnering geweest; overal lagen verse kransen, bloemen en bij elke kruis een rode roos;

Their name liveth for evermore...

Hier liggen 1754 geallieerde militairen van de landmacht, luchtmacht en zeemacht, die gesneuveld zijn tussen september 1944 en april 1945. Zij waren soldaten van Gemenebest en Polen.

Het was een indrukwekkende afsluiting van deze prachtige wandeling.

20-9-'21. Limespad. Fort Wierickerschans - Woerden. 18 km.

We parkeerden weer bij Fort Wierickerschans en na het fort;

 liepen we al snel in het landschap van de Oude Hollandse Waterlinie. Vlakke polders dus;

Ongelofelijk dat ze eeuwen geleden dit hele gebied tussen de Enkele en de Dubbele Wiericke tot op de meter nauwkeurig onder water konden zetten. (Alleen waren ook toen de boeren de dupe...). Wel heeft stadhouder prins Willem III de kade verhoogd, de zogenaamde Prinsendijk. Hier vielen mij  wat oude paaltjes op;

Het zouden toch geen mijlpalen van de Romeinen zijn?? Maar nee; bij een paaltje stond het duidelijk uitgelegd. Oorspronkelijk waren dit hoefslagpaaltjes; die terrein aftekenden van pachters. Het metrieke stelsel is in opdracht van de Franse regering ontworpen tussen 1790-1798. In een poging de revolutie uit te wissen werd tijdens de Restauratie dit overal weer ongedaan gemaakt. 

In de Benelux vond een 2e metricatie plaats in 1820; Koning Willem I vond het belangrijk om eenheid te creëren en werden traditionele eenheden als voeten, morgens en pinten vervangen door meters. Dit had als gevolg dat de hoefslagpaaltjes in 1900 vervangen werden door hectometerpaaltjes. Sinds 2014 is Historische Kring aan het proberen de hoefslagpaaltjes te behouden.

Hierna liepen we door Driebruggen; een gat met twee bruggen. We vervolgden een leuk graspad langs de Dubbele Wiericke. We kwamen langs de Wierickewachter; een toren uit 2017 met een mooi uitzicht over de omgeving;

Het kanaal (uit 1364!) voert overtollig water uit de polder Lange Weide af naar de Oude Rijn. Op de foto kun je het blauwe gemaal zien, dat naast een sluisvispassage ligt. Deze buis met een doorsnede van 60 cm laat vissen 'schutten' (zoals boten in een sluis).

Dwars door weilanden 

 kwamen we aan in Papekop. De naam van dit gat is een samenvoegsel van cope en paap. Een cope is een contract om een gebied te mogen ontginnen, in dit geval meer een moeras, eigendom van de bisschop van Utrecht. Deze gaf stukken grond uit om te ontginnen; de cope-ontginning. De opbrengst hieruit moest gebruikt worden om te voorzien in het levensonderhoud van de pastoor, 'de paap'. Papen is een spotnaam voor katholieken.

We liepen door tot Woerden, waar de wandeling eindigde voor vandaag.

 

.

15-9-'21. Limespad. Alphen aan de Rijn - Fort Wierickerschans. 19 km.

Vandaag liepen Tonia en ik het volgende stuk van het Limespad. We liepen door het centrum van Alphen aan de Rijn en hierna liepen we een flink stuk over het Jaagpad langs de Oude Rijn. We kwamen langs een leuk poortje;

Dit bleek de toegangspoort van de voormalige buitenplaats Berendrecht te zijn, dat in 1645 gebouwd en in 1769 weer afgebroken werd. Alleen deze poort werd gereconstrueerd en het terrein is als openbaar park ingericht.

Hierna kwamen we in Zwammerdam, maar daar ben ik eerder dit jaar al op een andere wandeling doorheen gewandeld en staan er foto's van op eerdere blogs. 

In Zwammerdam bevond zich het Romeinse fort 'Nigrum Pullum'. Hier zijn zes Romeinse schepen gevonden; drie kano's en drie platbodems; de grootste was ruim 30 meter lang. Er zijn in totaal 25 Romeinse schepen in Nederland gevonden. 

Na Zwammerdam liepen we door de weilanden naar Bodegraven;

In Bodegraven stond op een plein een afgietsel van een Romeinse bronzen ruiterhelm die langs de Oude Rijn is gevonden (het origineel staat in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden); 

In Bodegraven kwam ik er achter dat hier vroeger de fabriek van Andrélon had gestaan die in de jaren 40 opgericht was door kapper André de Jong.De naam is een samentrekking van 'Andrés Kapsalon'. De fabriek is inmiddels verhuisd.

We liepen een paar kilometers over Zuidzijde (van de Oude Rijn), en kwamen langs de meest fantastische frambozenstruik die ik ooit in het wild gezien had. We hadden allebei net geluncht, maar we aten frambozen tot we niet meer konden. Onbegrijpelijk dat niet heel Bodegraven deze struik leeg eet!

Er stond nog een bramenstruik naast maar die waren lang zo lekker niet.

Hierna bereikten we Fort Wierickerschans. Dit fort is gebouwd in 1673 in opdracht van stadhouder Willem III, om te voorkomen dat het Franse leger hier nogmaals de waterlinie zou oversteken. Het maakt deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie en ligt op de splitsing van de Oude Rijn en de Enkele Wiericke.

In 1747 wordt besloten de waterlinie meer naar het oosten te verplaatsen, werd besloten om het fort als buskruitmagazijn te gaan gebruiken, omdat het fort op veilige afstand van Bodegraven ligt.

Van 1870 tot 1915 fungeerde het fort vooral als Centraal Depot om gemobiliseerde soldaten te bevoorraden. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vestigde een onderdeel van de Kriegsmarine zich op het fort. Na de oorlog zaten er korte tijd NSB'ers en collaborateurs vast. Tot 1998 werden er keuringen van munitie uitgevoerd en afgekeurde munitie hier tot ontploffing gebracht. Ook werd het een opslagplaats voor legergoederen, en werd het trainingscentrum voor waakhonden van Defensie. 

Vanaf 1998 is het eigendom van Staatsbosbeheer en is het terrein onderdeel van de Ecologische hoofdstructuur van Nederland, vooral vanwege het belang voor weidevogels. Er vinden ook evenementen plaats; toen wij er waren was er een uitgebreide kaasmarkt.

Nog een paar foto's van het fort;

Hierna zat onze wandeling er voor vandaag weer op.

13-9-'21. Trage Tocht Meijendel. 14 km.

Vandaag zou ik met Willem een wandeling rond Muiden maken, maar ik was vergeten dat ik mijn auto uitgeleend had aan Jillis dus kwam hij maar deze kant op en spraken we af bij het bezoekerscentrum Meijendel. Een bekende plek voor mij maar de wandeling zou via Kijfhoek en Bierlap gaan en daar had ik nog nooit van gehoord.

Wandelzapp adviseerde wel een topokaart of GPS mee te nemen maar ik vertrouw wel op Google maps mocht ik echt de route kwijt zijn.

Meijendel heeft een oppervlakte van 1875 hectare en bestaat uit jonge duinen die in de late Middeleeuwen zijn ontstaan onder invloed van wind, eb en vloed die zand uit zee op de Zuid Hollandse moerasgronden wierp. Dit beschermde natuurgebied is een oase voor planten en dieren en levert sinds 1874 water voor 1.2 miljoen mensen.

In Meijendel groeien aan zeezijde orchideeën, parnassia en duizendguldenkruid. In het midden staan veel meidoorns en dan komt er duinbos met enkele open duingraslanden. Het binnenduin tot slot bestaat uit grote valleien, paraboolduinen en bos.

Willem en ik liepen al snel in Kijfhoek. Het was er stil omdat het gebied beperkt toegankelijk is. We verdwaalden inderdaad een beetje en het is ons niet helemaal duidelijk of we Bierlap gehaald hebben. 

Deze gebieden werden voor de eerste keer vermeld in de 15 en 16e eeuw. Kijfhoek dankt mogelijk zijn naam aan een ruzie waarbij er 'bekijft' werd over een stuk grond. Bierlap is vermoedelijk een verbastering van 'beer'; een drekkige, natte prut die in deze vallei de grond bedekte. In Bierlap woonden er rond 1832 keuterboeren die 'duinpiepers' bebouwden.

Inmiddels houden konikpaarden en gallowayrunderen het duin hier open met hun gegraas.

We kwamen veel duinmeertjes tegen en een wandelaarster die ons irritant lang aan de praat hield. 

Veel paadjes waren flink zanderig en hoewel er paaltjes stonden, was er weinig logica in de route en op het laatst lieten we die maar los en struinden het gebied lekker af.

Hier ga ik zeker nog een keertje heen!

.